Basta!

Nooit gedacht dat antwoorden van de minister op Kamervragen nog eens grote opwinding bij mij zouden veroorzaken. Maar afgelopen donderdag was dat toch echt het geval.

Eerder schreef ik al over de schandalige praktijk dat de gegevens van miljoenen patiënten uit de geestelijke gezondheidszorg naar een instelling gaan, de Stichting Benchmark, die door de zorgverzekeraars wordt betaald zonder dat de patiënt daar ooit toestemming voor heeft gegeven.

En wat stond er in de antwoorden? De minister geeft toe dat de patiënt expliciet toestemming moet geven. Dit betekent dus erkenning van het feit, dat art. 457 van de WGBO op grote schaal wordt geschonden. Ik ben heel blij dat dat nu is vastgesteld. Maar ik blijf het enorm beschamend vinden dat het heeft kunnen gebeuren. We hebben in Nederland de wereld aan (toezichthoudende) organisaties, waar ook allemaal juristen werken en niemand heeft in al die tijd gedacht: hé, mag dat wel zonder toestemming? Misschien wordt het eens tijd te beseffen dat de overmaat aan controle tot meer problemen leidt dan ze oplost. Ik vraag me wel af welk staartje dit juridisch gezien gaat krijgen. Zullen ze de verantwoordelijkheid proberen af te schuiven naar de individuele behandelaar?

En de minister? Zat zij fout met haar ministeriële besluit? Geeft ze in elk geval ruiterlijk toe dat het beslist niet kan wat er is gebeurd en biedt ze haar excuses aan? Nou nee dus. Met dergelijke eigenschappen zul je in de politiek wel niet kunnen overleven. Maar wat zij voorstelt, is wel het andere uiterste. Ze wil bekijken of aanvullende wetgeving noodzakelijk is.

In de WGBO staat namelijk dat verstrekking van gegevens over patiénten kan geschieden zonder toestemming als de wet daartoe verplicht. U moet daarbij bijvoorbeeld denken aan een wettelijke verplichting besmettelijke ziektes te melden. Maar het hebben van een psychische aandoening is geen besmettelijke ziekte, dus je mag niet zonder toestemming informatie geven aan de Stichting Benchmark. Nou, zegt de minister. Als er niet zo’n wet is, dan maken we zo’n wet. Welja, toe maar. Informatie geven aan de zorgverzekeraar gaat kennelijk voor alles.

Waarom zegt de minister niet: wel toestemming vragen aan de patiënt hoor. Omdat ze best weet dat patiënten die toestemming niet zullen geven. Maar deze minister denkt beter te weten dan de patiënten zelf wat goed voor hen is. Daarom gaat ze kijken of er wetgeving moet komen die de toestemming van de patiënt overbodig maakt. Het lijkt me stug dat een Tweede Kamer daarmee zal instemmen.

Het valt te hopen dat deze demissionaire minister heel snel duidelijk wordt gemaakt dat wij daaraan in elk geval niet zullen meewerken. Wat er is gebeurd is al erg genoeg. Het hele benchmarken met ROM wordt een steeds grotere smeerboel. Ik ben niet tegen verantwoording afleggen, maar benchmarken met ROM is daartoe ten ene male ongeschikt. Deze controlezucht heeft tot nu toe 150 miljoen euro gekost. Weggegooid geld. Nu geen cent daar nog bij. Het is net als met veel verslavingen. Niet nog weer inzetten op een tot mislukken gedoemd traject van doorontwikkelen. In één keer het verlies nemen, diep door het stof gaan, heel veel uitleggen, kijken wat we hier voor lering uit kunnen trekken om herhaling te voorkomen. En zeker geen wetgeving om schandalige praktijken te kunnen doorzetten. Exit minister Schippers, exit ROM. Basta.