Armoede is geen medisch probleem, maar dat wordt het vanzelf
3 reactiesHet heeft een ICPC-codering. Ik gebruik hem zelden, maar hij zal vaker treffend zijn dan gehoopt en verwacht. Soms ligt het er bovenop. Een moeder die huilend op mijn spreekuur zit, omdat ze haar kinderen niet kan geven wat ze graag willen. Dan gaat het niet eens om de nieuwste smartphone of merkkleding, maar om iets ‘basaals’ zoals iets anders te eten dan de wekelijkse euroknallers.
Andere keren moet je je oren en ogen iets meer openen om een van de onderliggende factoren te vinden. De tiener die pijn in haar knieën blijft houden, ondanks de geadviseerde relatieve rust. Ze probeert te luisteren, maar die drie baantjes in de bediening moet ze echt volhouden om thuis te helpen de eindjes aan elkaar te knopen. Fysiotherapie is al helemaal uit den boze. Zit niet in het basispakket.
Of neem de twintiger die graag anticonceptie wil gebruiken. De kosten bedragen tussen de 10 en 40 euro per jaar voor orale anticonceptie. Je kunt in niemands portemonnee kijken om een oordeel uit te spreken over de hoogte van deze bedragen. Niet veel later zit ze ongewenst zwanger tegenover je. Keuzes die ze had moeten maken? Soms valt er niet te kiezen. Gebeuren dingen zoals ze gebeuren, maar hadden ze mogelijk wel voorkomen kunnen worden.
Een ander voorbeeld is de adipeuze, hardwerkende vader die graag iets aan zijn levensstijl wil doen. Makkelijker gezegd dan gedaan als je afhankelijk bent van voedselpakketten. Daar zitten zelden zoutloze noten, een moot zalm of verse groenten in. En ze zelf kopen als je iedere euro om moet draaien zit er niet in.
Dan heb ik het nog niet eens over de mensen met de Z01-codering (financieel probleem/armoede) die we niet zien. Degene met slaapproblemen, depressies, verslavingen of andere mentale dan wel fysieke ellende. Ik noem een coronacrisis. Een toeslagenaffaire. Benzineprijzen die weer boven de 2,10 euro per liter komen. Energiemaatschappijen die failliet gaan, waardoor mensen minimaal het dubbele moeten gaan betalen.
939 duizend kinderen leven in ons land in armoede. Het is geen medisch probleem. En ik wil het zeker niet medicaliseren, maar als we maar lang genoeg wachten, wordt het vanzelf medisch.
Is geld dan de oplossing? Nee, het maakt het hoogstens iets gemakkelijker. Bewustwording is de eerste stap. Ik kan louter signaleren. Maar feit is dat het hoogtijd is voor het zetten van noodzakelijke stappen. Daar kleeft een stevige rekening aan. Het is aan de politiek om zorgvuldig stil te staan bij de vraag wie die moet en ook kan betalen. Het is er immers een die in ons eentje onbetaalbaar is.
Meer van Arianne Beckers
A. Beckers
Militair huisarts
Beste A.F. Algra,
Hartelijk dank voor uw reactie. Uiteraard ben ik mij bewust van het feit dat de politiek niet overal een oplossing voor heeft en/of is. Bovendien signaleer ik enkel voor mijn blog. In de spreekkamer echter handel ik (pragmatisch)... binnen mijn toegestane mogelijkheden. Maar zoals het slot van mijn blog aangeeft. Het is een hoge rekening die we in de gezondheidszorg niet kunnen betalen. Stiekem ben ik misschien wel op zoek naar die ''allesreiniger'' ook al weet ik dat die niet bestaat. Nogmaals dank voor uw reactie (en ook de genoemde tips).
Met vriendelijke groet,
Arianne Beckers - Bruls
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Welkom bij de onderkant van de samenleving. Dat de maatschappij in al haar facetten de spreekkamers van de curatieve sector binnen dendert behoeft geen verwondering te wekken. Het is nooit anders geweest. Wie goed kijkt en luistert ziet veel.
Wel...kom ook in de wereld van de sociale geneeskunde. Dat - niet zo gekende deel van- de geneeskunde dat zich bezig houdt met complexe sociaal maatschappelijke problemen. Zoals armoede. Of drugs. Of werk. Of arbeidsongeschiktheid. Of parkeerplaats. Of dakloos. Of uit huisplaatsing. Of….
Mag ik toch zo vrij zijn een kanttekening bij deze column te plaatsen, een overdenking te delen ?
De kop 'armoede is geen medisch probleem, maar dat wordt het vanzelf ' - is raak. De column zit sowiezo sterk in elkaar.
Beckers Bruls eindigt haar column met de verzuchting dat ze (1) niet wil medicaliseren, maar alleen kan/wil ‘signaleren’ (2). En voor de oplossing - ‘er moeten nu stappen gemaakt worden’ - zet ze al haar kaarten op ‘de politiek’ (3)
Het tweede - louter signaleren - lijkt mij te weinig én het laatste - de politiek als allesreiniger - veel teveel. Blijft over het probleem van het medicaliseren(1).
Sinds de KNMG de positieve definitie van de gezondheid van Machteld Hüber - op voorspraak van Zonmw – doktersbreed heeft omarmd en tot leidend (!) paradigma voor alle dokters heeft gebombardeerd is ‘alles is gezondheid’ wat de klok slaat. Zo is schuldhulpverlening opeens zorg geworden. Maar geneeskunde is geen maatschappelijk werk. That’s the point. Ander werk, andere context, andere spelregels.
Voor wat betreft de onderkant. Iets meer zelfreflectie en eigen verantwoordelijkheid zou veel kunnen schelen. Als anti dotum voor het slachtoffer-van- de- omstandigheden- denken (dat zo welig tiert ) zou ik het boek Leven aan de onderkant van psychiater Theodore Dalrymple kunnen aanbevelen. Er is meer (on)mogelijk dan je denkt.
Wat de politiek betreft vond ik De fatale staat van Paul Frissen een eye opener. Niet alles is dus gezondheid. Verrassend veel eigenlijk.
J.J.I. Ruchti
Specialist ouderengeneeskunde, Drachten
Heel raak verwoord Arianne. Helaas neemt kloof tussen arm en rijk steeds verder toe, wordt de welvaart steeds oneerlijker verdeeld. Rijkste 1% bezit evenveel geld als de overige 99%