Afhankelijk onderzoek

Is onafhankelijk onderzoek de normaalste zaak van de wereld? Als je geen heel bijzondere maatregelen neemt, is onderzoek altijd afhankelijk van de een of andere partij. Heel bijzondere maatregelen zijn bijvoorbeeld getroffen om de ONafhankelijkheid van rechters te garanderen.

Met ‘ONafhankelijke’ onderzoeksbureaus gaat het geregeld mis. Denk aan het WODC, het ‘onafhankelijke’ onderzoeksbureau van het ministerie van Justitie waar de minister zelf aangaf hoe de onderzoeksresultaten eruit moeten zien.

Of de WUR, het onderzoeksinstituut van de universiteit van Wageningen in de ‘statiegeld-affaire’. De WUR werd door de rechter in het ongelijk gesteld toen ze zich teweerstelde tegen het dagblad Trouw die de kwalificatie ‘gestuurd onderzoek’ niet terugnam. Terwijl nota bene het LOWI, een instituut van de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen dat de integriteit van ‘wetenschappelijk’ onderzoek beoordeelt, geen vuiltje aan de lucht kon vinden.

Dus: onderzoek dat van een partij afhankelijk is, dat door een partij gebiast wordt, is normaal; ga daarvan uit. Dat is niet erg als er een recht is – en een mogelijkheid – om een onderzoek te laten doen door een instituut dat door een andere partij gebiast wordt.

Op basis van zijn competentieprofiel heeft de bedrijfsarts onder andere een keuringstaak. Bijvoorbeeld bij een medewerker die verzuimt.

In de protocollen en gedragsvoorschriften staat dat de bedrijfsarts ONafhankelijk moet oordelen. Maar omdat de werkgever zijn opdrachtgever is, is de schijn van ONafhankelijkheid moeilijk vol te houden. Een verstandig bedrijfsarts zal er wel voor waken oordelen te vellen die zijn opdrachtgever niet goed uitkomen.

En die ‘second-opinionbedrijfsarts’ die met de nieuwe Arbowet in het leven geroepen is, heeft die dan, in elk geval, de schijn van onafhankelijkheid? Nee, natuurlijk. Die second-opinionbedrijfsarts is net zo afhankelijk van de werkgever als de primaire bedrijfsarts. Sterker: een second-opinionbedrijfsarts wordt benoemd door de werkgever in overleg met de primaire bedrijfsarts!

En de bedrijfsarts wordt ook gebiast door zichzelf.

Immers, alleen als een verzuim veroorzaakt wordt door een ziekte, is de werkgever gehouden een bedrijfsarts in te schakelen. Dus door vast te stellen dat er een medische verklaring is voor verzuim, spekt hij zijn eigen kas.

Het zou me een lief ding waard zijn als we als bedrijfsartsen eens met onze afhankelijkheid kunnen omgaan.