Mag ik van u een wonder?

Hoop is volgens Wikipedia de onzekere verwachting dat een bepaalde gewenste gebeurtenis zal plaatsvinden. Als arts komen we dat geregeld tegen. Hoop op de gespannen gezichten van de mensen in de gangen, in de wachtkamers, tegenover ons.

Vorige week las ik een bericht op de NOS-site dat veel mensen hoop zal hebben gegeven, mensen die op een wonder hopen. Het ging over de 13-jarige Amerikaanse jongen Trenton die hersendood was, maar die uit zijn coma ontwaakte nadat zijn ouders hadden besloten zijn organen te doneren. Het nieuwsbericht is opvallend en door veel mensen gelezen.

Viel het mij op omdat ik door mijn vak misschien niet meer in wonderen geloof? Nee, het viel me op omdat ik het niet voor mogelijk hield. Het bericht noemde opzienbarende zaken. Het meldt dat de ouders hadden besloten tot orgaandonatie omdat ze van een ‘verzorger’ in het ziekenhuis hadden gehoord dat ze hiermee vijf kinderlevens zouden kunnen redden. En het meldt dat de jongen gelukkig weer tot leven kwam vlak voordat de arts de stekker eruit zou trekken.

Wie houdt niet van goed nieuws? Eindelijk een sprankje hoop, eindelijk even wat houvast en de blik vooruit. Ook ik lees met plezier de goed-nieuwsrubriek op diezelfde NOS-site. Dus ik snap dat iedereen – ook de journalist die klakkeloos het 140-tekens tellende Twitter-bericht van CBS news overnam – dit bericht graag wil geloven.

Maar zo’n bericht dat zonder factchecking wordt doorgegeven, richt ook veel schade aan. Ik denk aan ouders van kinderen die een orgaandonatieprocedure zijn gestart. Dergelijke berichten zaaien twijfel bij mensen die orgaandonatie overwegen. Ik denk ook aan de artsen die zorgvuldig de donatievraag stellen nadat duidelijk is geworden dat de patiënt niet meer zal herstellen en die zich bewust zijn van de enorme impact die deze vraag kan hebben. Ik heb er een training voor gevolgd en met verdomd goede en intimiderende acteurs de vraag geoefend, om me te realiseren wat deze vraag eigenlijk impliceert.

In Nederland hebben we een heldere richtlijn om vast te stellen dat een patiënt hersendood is. Er staat onder andere in dat de patiënt niet meer in staat is tot zelfstandig ademen. De Amerikaanse jongen ademde amper volgens zijn moeder. Maar hij ademde dus nog wel en daarmee was hij dus niet hersendood.

Ik hoop dat de journalist gedreven werd door de behoefte aan nieuws en daarbij vergat de feiten te checken. En dat hij geen betere tekst kon bedenken dan dat de artsen de stekker eruit zouden trekken. Ik snap ook wel dat het allemaal indrukwekkend klinkt. En dat het figuurlijk wordt bedoeld.

Maar voor mensen die ermee te maken hebben, wordt een gekleurd beeld neergezet van hoe we in zulke situaties met de patiënt omgaan. Het geschetste beeld is niet alleen voor de arts, maar vooral ook voor de familie van de patiënt enorm grievend.

Een dag na het bericht werden de feiten alsnog benoemd in een interview met een transplantatiecoördinator die uitlegde hoe het systeem in Nederland werkt. Dit verscheen helaas ergens onderdaan de nieuwspagina en verdween al snel uit het zicht. Ik snap het wel, want zeg nou zelf, wie wil er niet in een wonder geloven?