Blogs & columns
Blog

Doekjes

Plaats een reactie


Draaien dokters er te veel omheen als het gaat over de dood? Volgens Frederiek Weeda wel. In een artikel in de NRC roept ze op duidelijker te zijn. Volgens haar ervaring bij de ziekte van haar man zijn dokters erg ontwijkend om direct over de dood te spreken. Haar man is kort geleden overleden aan kanker. Hij was nog maar 52 jaar. 

Wat mij opviel was dat haar man soms wel blij leek te zijn met de doekjes die eromheen werden gewonden. Na een infarct had de longarts gezegd dat hij met dit hart wel 100 kon worden. Dat vertelde hij met enthousiasme aan mensen.

Ik heb meerdere keren meegemaakt dat mensen een fatale diagnose min of meer ontkenden of zich vastklampten aan details die in feite niet meer terzake deden. Dat verbaast me, omdat ik zelfs zonder ziekte er al niet zo goed in ben om onze eindigheid te ontkennen.

Ooit had ik een patiënt, midden twintig, die dat ook deed. De details weet ik niet meer, maar zeker was dat hij niet lang meer zou leven. Hij wilde het daar beslist niet over hebben; hij wilde alleen praten over de concentratieproblemen die hem hinderden bij zijn studie. Ik meende dat ik hem tekort zou doen als ik zou meegaan in zijn ontkenning. Ik heb het eerlijk tegen hem gezegd: ‘Wat jij vraagt heb ik niet te bieden. Ik kan jouw ongeneeslijke aandoening niet volledig negeren. Als je dat toch wilt dan wil ik de behandeling wel overdragen aan een ander.’

Hij wilde niet naar een ander en we hebben nog een paar goede gesprekken gehad, waarbij hij zich niet heeft hoeven te forceren en ik ook niet. Daarna ben ik hem uit het oog verloren. Ik werd overgeplaatst naar een andere afdeling en de gesprekken met mijn opvolger heeft hij snel beëindigd.

Ik meende toen oprecht dat ik hem geen dienst zou bewijzen door mee te gaan in zijn ontkenning. Nu weet ik dat niet meer zo zeker. Ik wilde geen illusies geven. Illusies keren zich vroeg of laat tegen je, dacht ik. Maar voor hem was er geen laat. En daarnaast keren illusies zich ook lang niet altijd tegen je. Narigheid verbloemen is lang niet altijd slechter dan de werkelijkheid onverbloemd onder ogen zien.

Hoop doet leven, ook valse hoop. En ook als het leven eindig is. In feite is ons aller leven eindig. Dat weten we verstandelijk ook wel, maar zo ervaren we het niet.

Ook mensen wier einde concreter is dan gemiddeld, lijken te zoeken naar manieren om dat niet altijd zo te beleven.

Soms heeft zo iemand in zo’n situatie misschien wel wat anders nodig dan zijn naasten. Ik heb meegemaakt dat een naaste van mij beslist niet wilde praten over haar dood, die door slokdarmkanker dichtbij was. Het bijzondere was dat ze met verbazing en een zekere afkeer sprak over een nichtje, dat een hersentumor had en nergens over wilde praten. Dat verhinderde haar niet zelf exact hetzelfde te doen. Bezoek van mij hield ze een beetje af. ‘Jij ziet het altijd zo somber’. Daar had ze gelijk in. Ik ben niet zo goed in het positief vertekenen van de werkelijkheid.

En ik wilde wel graag samen met haar de ontzetting beleven, dat ze nu al zou overlijden. Maar zij wilde dat niet en dat vind ik haar goed recht. Ten opzichte van mij althans. Ik heb me wel eens afgevraagd of ze haar jongvolwassen kinderen daar niet tekort mee deed. Maar ik wil er niet over oordelen.

Terug naar de vraag of dokters er te veel doekjes omheen winden. Dat zal vast gebeuren. Het blijft altijd zoeken naar wat iemand wil horen en hoe. Maar het zal ook te maken hebben met dat je ruimte moet laten voor illusies. Want mensen hebben illusies nodig, ook als ze spoedig zullen sterven.

P.S. Zie ook de reactie in de NRC van Dr. Schelto Kruijff, oncologisch chirurg op het artikel van Weeda.

levenseinde Blogs
  • Menno Oosterhoff

    Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.