De coronacrisis door de ogen van artsen

Medisch Contact laat u de komende dagen meekijken op de werkvloer, daar waar het gebeurt, daar waar men oog in oog staat met het coronavirus. Waar hebben artsen, van uiteenlopende specialismen, in deze dagen mee te maken?

Internist Matthijs Eefting werkt in het Beatrixziekenhuis in Gorinchem. Eefting maakt deel uit van dit kleine team artsen dat de patiënten met covid-19 of een verdenking daarop begeleidt: ‘Daarin zitten intensivisten die de ic-patiënten zien, en een longarts, een intensivist en ik die de patiënten begeleiden die in de rest van het ziekenhuis liggen. Op dit moment hebben we geen covid-19-patiënten op de ic, één positief geteste patiënt en ongeveer acht patiënten met een verdenking in de rest van het ziekenhuis. Die liggen op een aparte afdeling die we hebben leeggeruimd voor deze groep. Ze liggen er niet per se vanwege covid-19, zo ligt er iemand die een CVA heeft doorgemaakt, maar die ook ligt te niezen. De neuroloog komt in principe niet bij zo iemand langs, dat doen wij, en wij overleggen dan met de neuroloog. Zo zorgen we ervoor dat zo weinig mogelijk mensen in contact komen met deze patiënten. En wij doen de expertise op, we houden bij wat er aan nieuwe informatie beschikbaar komt van buitenaf, en we zorgen dat de richtlijnen strikt gevolgd worden. Denk daarbij aan de ervaring die men elders opdoet met patiënten, waardoor we weten dat als deze patiënten verslechteren, dat we dan meteen invasief moeten beademen, en niet afwachten. We zijn vooral erg bezig met ‘Wat als…’-vragen. Nu is de tijd om daarover te overleggen: wat als we zo niet genoeg plek op de ic hebben, wie gaan er dan wel en niet op die bedden?

De intensive care is ook al flink opgeschaald, vertelt Eefting: ‘Het aantal bedden is verdubbeld, en de verkoeverruimte wordt ingericht als nood-ic. Ic-medewerkers trainen we in het gebruik van ok-apparatuur en ok-medewerkers in gebruik van ic-apparatuur. We hebben per fase al een plan voor welke patiënten waar kunnen liggen. De niet-coronapatiënten zouden uiteindelijk op de verkoever terechtkunnen, als de gewone ic vol met covid-patiënten zou liggen. Het electieve operatieprogramma is gestopt voor operaties die geen invloed hebben op de prognose, zoals een knieoperatie. Poli’s worden zoveel mogelijk telefonisch afgehandeld. We kunnen niet alles afzeggen: chemotherapie gaat door. Het zijn soms lastige overwegingen: moeten we coloscopieën vanwege het bevolkingsonderzoek nog door laten gaan? Daar zijn we nog over aan het discussiëren.’

Maar al met al zegt Eefting: ‘We zijn er klaar voor. Natuurlijk vinden mensen het spannend, het personeel is bezorgd over wat er op ons afkomt. Maar wat mij opvalt is de enorme bereidwilligheid om te helpen. Zoals de verpleging van de chirurgische afdeling die is leeggeruimd, die op interne afdelingen bijspringt. Een cardioloog die geen spreekuur heeft, en daarom op de SEH komt helpen. En het loopt goed, de communicatie is helder, we zorgen dat wat er wordt afgesproken in de coronateams via de vakgroepen bij iedereen bekend is. Wij lopen zelf over de afdelingen om dat te controleren, en kunnen dus snel aanpassingen doen als er iets niet duidelijk blijkt.’

Bedrijfsarts Wil Duits werkt bij verschillende bedrijven en instellingen door heel Nederland. Hij is vandaag vooral bezig met organiseren: ‘Ik werk thuis, en probeer mijn spreekuren zoveel mogelijk telefonisch af te handelen. In sommige gevallen willen arbomedewerkers hun cliënten toch zien, we zijn aan het inventariseren of we daarvoor videobellen kunnen gebruiken. Daarvoor overleg ik dan met partners die gericht zijn op coaching en begeleiding: hoe doen die dat?

Verder ben ik bezig met het beantwoorden van duizend-en-een vragen over corona, van werkgevers en werknemers. Waar moeten ze op letten? Ik vertaal vaak het advies van het RIVM naar de werkvloer. Heb het bijvoorbeeld over de schoonmaak van bepaalde oppervlaktes die vaker moet plaatsvinden. Verder proberen we te anticiperen op wat komen gaat. Ik werk bijvoorbeeld voor de provincie Gelderland, we waren ons vorige week al aan het voorbereiden op een eventuele sluiting van het provinciehuis, en inventariseren van mogelijkheden om thuis te werken.

Collega’s in de ziekenhuizen hebben het al weken heel druk, met verdenkingen van besmettingen bij personeel, wel of niet testen, contact met GGD’s en ga zo maar door.’

Huisarts Jaap Wynia werkt bij Medisch Centrum Czaar Peter, een praktijk met 4300 mensen in Amsterdam-Oost. Gewoonlijk houdt hij, samen met zijn collega’s, op maandagochtend een inloopspreekuur van drie uur. Dat is per direct geannuleerd. ‘Om mogelijke besmetting in de wachtkamer te voorkomen, hebben we dat afgeschaft. Mensen hebben alle begrip daarvoor, dat hebben we gemerkt. Wel hebben we heel veel telefoontjes te verwerken gehad. De vragen zijn onder te brengen in angst en informatie. Mensen hebben angst, en willen gerustgesteld worden. En daarnaast vertellen we hun waar ze de juiste informatie kunnen vinden. Het is bijzonder om te merken dat sommige patiënten toch de huisarts nodig hebben om de ernst van hun – lichte - klachten te kunnen inschatten. Sommige mensen denken dat Dr. Google ons werk heeft overgenomen, maar dit toont aan dat ons vak nog hard nodig is.

In de middag hebben we wel patiënten gezien. Mijn collega en ik hebben de praktijk verdeeld in de ‘vuile’ en de ‘schone’ kant. We hebben afgesproken dat ik de ‘vuile’ kant doe, zodat ik achter elkaar de patiënten zie die klachten hebben en van wie we vermoeden dat deze besmet zijn. Tot nu toe is dat nog niet het geval, maar we zijn voorbereid. We plannen nu meer tijd in tussen de afspraken en mensen kunnen in de wachtruimte op twee meter afstand van elkaar plaatsnemen.

We zitten schrap voor wat er komen gaat. Mijn partner en ik zouden volgende week vrij nemen, maar dat hebben we afgezegd. Er zou een waarnemer komen, maar we willen liever dit nu zelf doen. De waarnemer zal werken op de hap, waar zij hard nodig is.

Mondkapjes en andere materialen hebben we nog voldoende. Een patiënt heeft al aangeboden dat hij een voorraad mondkapjes heeft, als het onverhoopt nodig zou zijn. Wat dat betreft wekt deze situatie ook een soort saamhorigheid op. In de avonduren verwijzen we mensen met klachten mogelijk op covid-19 wijzen, naar de HAP Centrum Oost, die vangt alles op. Zij doen echt fantastisch werk, we horen dat ze het erg druk hebben.’

Morgen weer een nieuwe aflevering, blijf Medisch Contact volgen.