Zeven jaar na veroordeling vrijspraak voor psychiater in pgb-fraudezaak

Zeven jaar na een veroordeling vanwege pgb-fraude is een psychiater in hoger beroep alsnog vrijgesproken. Volgens het gerechtshof in Den Haag heeft de psychiater zich vrij makkelijk om de tuin laten leiden door zijn eigen patiënten en een betrokken hulpverlener, was hij naïef en veel te weinig daadkrachtig.

De verdachte werd in 2016 veroordeeld nadat een grootschalige fraude met WIA- en WAO-uitkeringen en persoonsgebonden budgetten (pgb’s) aan het licht was gekomen, zo blijkt uit de uitspraak die vrijdag is gepubliceerd. ‘Pseudopatiënten’ simuleerden zeer ernstige psychiatrische aandoeningen, met als doel in aanmerking te komen voor een uitkering of pgb. Ze deden dit met behulp van een verdachte die telkens als ‘hulpverlener’ optrad tussen de pseudopatiënten enerzijds en verschillende psychiaters anderzijds. De psychiater behandelde tussen 2006 en 2011 diverse patiënten in zijn praktijk en maakte daarbij intensief gebruik van de diensten van de hulpverlener, die voor hem optrad als tolk in de Turkse taal en van wie hij medische informatie over de pseudopatiënten kreeg. De hulpverlener instrueerde de pseudopatiënten en drogeerde hen bovendien vaak om het toneelspel te vergemakkelijken. Gesprekstherapie kwam niet van de grond, wel bleef de psychiater steeds inzetten op een behandeling met medicatie.

Willoos werktuig

De strafrechter veroordeelde de psychiater in 2016 tot een boete van 5000 euro vanwege zijn betrokkenheid. Ook mocht hij vijf jaar lang niet meer werken als psychiater/psychotherapeut. Het gerechtshof oordeelt nu dat de psychiater zich als een willoos werktuig heeft laten gebruiken. Vanwege de grote hoeveelheid patiënten die door de hulpverlener bij hem werden aangebracht en de bijzondere ernst van de psychiatrische problematiek bij al deze patiënten, had de psychiater zelf diepgaand kritisch onderzoek moeten doen. Zijn handelen en nalaten is hem wel te verwijten, vindt het gerechtshof, maar niet vanuit strafrechtelijk oogpunt. De psychiater wordt daarom alsnog volledig vrijgesproken.

Twee keer gestraft

Overigens probeerde de psychiater de vervolging door het Openbaar Ministerie als niet-ontvankelijk te laten verklaren, omdat het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg hem al eerder een maatregel van een deels voorwaardelijke schorsing met een proeftijd van twee jaar had opgelegd vanwege onvolledige dossiervoering. Volgens de psychiater zou hij dan twee keer worden gestraft voor hetzelfde feit, wat niet strookt met het ne bis in idem-beginsel. Maar daar is het gerechtshof niet in meegegaan. Volgens het gerechtshof gaat het, kort samengevat, niet om hetzelfde feit en dient de maatregel van het tuchtcollege ook een ander doel.