‘Wilde’ variant polio duikt op in Malawi

De gezondheidsautoriteiten in Malawi hebben eind vorige week een uitbraak van het wildepoliovirus type 1 (wpv1) bevestigd nadat een geval was ontdekt bij een 3-jarig meisje in de hoofdstad Lilongwe. Dit is het eerste geval van het wildepoliovirus in Afrika in ruim vijf jaar.

Van het poliovirus bestaan drie verschillende (sero)typen: type 1, 2 en 3. De ‘wilde’ variant van het type-1-virus (wpv1) is nu nog actief in Pakistan en Afghanistan (vijf gevallen in 2021). Uit analyse blijkt dat het virus dat nu gevonden is in Malawi, genetisch verwant is aan wpv1 dat in oktober 2019 werd ontdekt in de Pakistaanse provincie Sindh.

Poliodeskundige Erwin Duizer noemt het ‘jammer’ dat wpv1 is opgedoken, ‘het leek juist zo goed te gaan in Afrika’. Het Afrikaanse continent was in augustus 2020 nog vrij verklaard van ‘wilde’ polio nadat alle vormen daarvan uit de regio waren geëlimineerd. ‘Op basis van historisch bronnenonderzoek weten we dat er nu meer infecties zijn, naar schatting vijftig tot vijfhonderd. Maar de meeste daarvan zijn asymptomatisch.’

Certificeringsstatus

Omdat het om een geïmporteerd geval uit Pakistan betreft, heeft deze ontdekking geen gevolgen voor de certificeringsstatus van de Afrikaanse regio als vrij van het wildepoliovirus. Malawi registreerde voor het laatst een geval van het wildepoliovirus in 1992. Het Malawiaanse meisje kreeg eind november 2021 een acute slappe verlamming, het klassieke ziektebeeld bij poliomyelitis.

Het is nog onbekend hoe de besmetting heeft plaatsgevonden, ook Duizer tast vooralsnog in het duister. ‘Genetisch lijkt deze lijn in Malawi het meest op een lijn die we in 2019 in Pakistan aantroffen. Raadselachtig is wat er in de twee tussenliggende jaren is gebeurd? Waar was deze lijn van het poliovirus?’

‘Zolang het wilde poliovirus waar ook ter wereld voorkomt, blijven alle landen het risico lopen dat het virus wordt geïmporteerd’, zei Matshidiso Moeti, regionaal directeur voor Afrika van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een reactie. De WHO steunt de gezondheidsautoriteiten van Malawi bij het uitvoeren van een risicobeoordeling en een respons op de uitbraak, waaronder aanvullende vaccinatie.

Overigens zijn de andere twee poliovarianten wereldwijd uitgeroeid: wpv2 sinds 1999 en wpv3 sinds 2012. Bij incidentele polio-uitbraken is sprake van een gemuteerd vaccinvirus: een vaccine-derived poliovirus (vdpv).