Wetenschappers boos over publicatietarief Elsevier: starten eigen tijdschrift

Ruim veertig wetenschappers zijn uit de redactie van NeuroImage en NeuroImage: Reports gestapt vanwege de hoge prijs die uitgeverij Elsevier aan auteurs vraagt om het wetenschappelijke artikel te publiceren. De massaal weggelopen redacteuren starten nu hun eigen non-profit openaccesstijdschrift.

Dat melden ze in een onlineverklaring. Hierin staat dat uitgeverij Elsevier $3450 (ongeveer €3146) rekent om het artikel te verwerken. Terwijl volgens hen een bedrag van $1000 (ongeveer €912) redelijk is in vergelijking met concurrerende tijdschriften. De winst die Elsevier hierdoor opstrijkt, vinden de wetenschappers ‘onethisch’ en ‘onhoudbaar’. Vooral omdat uitgevers het originele onderzoek niet financieren, de auteurs en reviewers niet betalen en wetenschappers van de redactie (‘editors’) minimaal voor hun werk vergoeden.

Non-profit

De wetenschappers schrijven dat het niet is gelukt om Elsevier te bewegen tot het verlagen van de verwerkingskosten. Daarom stappen ze per direct massaal uit de redactie en kondigden ze aan hun eigen non-profit openaccesstijdschrift, Imaging Neuroscience, op te richten. Geen makkelijke taak; zo is de impactfactor van Neuroimage zo’n 7,4. De verwerkingskosten hopen ze onder de 1000 dollar te houden. In de opgestapte redactie zaten ook wetenschappers die aan Nederlandse universiteiten verbonden zijn.

Winstmarges

In The Guardian laat Elsevier weten dat de verwerkingskosten ‘onder het marktgemiddelde liggen in verhouding tot kwaliteit’. Volgens The Guardian hopen academici wereldwijd dat de actie van de wetenschappers leidt tot een opstand tegen de in hun ogen exorbitante winstmarges van wetenschappelijke uitgeverijen. De winsten zouden die van megabedrijven als Apple, Google en Amazon overtreffen.

Het is niet voor het eerst dat dit gebeurt. Zo stapten in 2019 wetenschappers ook massaal uit de redactie van een wetenschappelijk tijdschrift van Elsevier, Informetrics, en startten Quantitative Science Studies.