Wereldwijde riviervervuiling door medicijnen in kaart gebracht

In een kwart van de bemonsterde locaties vormden de geneesmiddelenconcentraties in het rivierwater een risico voor het waterleven of stimuleerden die de selectie van antibioticaresistente micro-organismen. Dat schrijven John Wilkinson en collega’s in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

De onderzoekers namen op ruim duizend locaties, verspreid over 104 landen en alle continenten, watermonsters af van in totaal 258 rivieren. Volgens de onderzoekers is dit de eerste wereldwijde studie waarin zoveel locaties met behulp van dezelfde onderzoeksmethode werden onderzocht. Hierdoor is een goede vergelijking tussen landen en regio’s mogelijk.

De watermonsters werden op 61 werkzame farmaceutische bestanddelen (API’s) getest. In een kwart van de bemonsterde locaties lag de concentratie van minstens één van de 61 API’s zo hoog dat die potentieel schadelijk is voor het waterleven, zoals vissen, of de selectie van antibioticaresistente micro-organismen bevordert. Zo bleken negen van de dertien gedetecteerde antibiotica de ‘veilige’ concentratie te overschrijden op ten minste één bemonsterde locatie. Qua effect op het waterleven sprongen vooral middelen als propranolol, verapamil, antihistaminica (loratadine, fexofenadine, ketotifen) en antidepressiva (amitriptyline, citalopram) eruit.

De meest vervuilde locaties bleken in lage- tot middeninkomenslanden te liggen. Vooral in regio’s met een slechte infrastructuur voor afvalwaterzuivering en waar geneesmiddelenfabrieken gelokaliseerd waren. De hoogste cumulatieve concentraties van de onderzochte API’s troffen de onderzoekers aan in Sub-Sahara-Afrika, Zuid-Azië en Zuid-Amerika. Daar zaten landen bij waar dergelijk onderzoek niet eerder was uitgevoerd.