Weinig medisch specialisten stappen over naar loondienst

Negen medisch specialisten hebben dit jaar gebruikgemaakt van een subsidieregeling om van vrije vestiging naar loondienst over te stappen. Het ministerie van VWS moet nog een knoop doorhakken of de beperkt benutte regeling een vervolg krijgt.

In 2015 werd voor het eerst een subsidieregeling opengesteld voor artsen die wilden overstappen naar een loondienstverband. In dat jaar werden 449 aanvragen voor een bijdrage van 100.000 euro gehonoreerd. In 2016, toen de regeling nogmaals werd opengesteld, was de animo al een stuk geringer: veertien specialisten maakten toen de overstap. Op verzoek van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) besloot toenmalig VWS-minister Edith Schippers de regeling toch te verlengen: in de jaren 2017, 2018 en 2019 zouden nog maximaal honderd overstapaanvragen worden gehonoreerd.

Maar zowel in 2017 als in 2018 heeft slechts één medisch specialist die overstap gemaakt, blijkt uit een al eerder naar de Tweede Kamer gestuurd evaluatierapport. En dit jaar hebben dus maar negen artsen de regeling – waarvoor de inschrijftermijn al is gesloten – gebruikt. Daarmee hebben in totaal slechts 474 van de volgens het CBS inmiddels bijna 8500 vrijgevestigde medisch specialisten de regeling benut, van wie de grote meerderheid in het eerste jaar.

Van de 465 subsidies die tot en met vorig jaar zijn verstrekt, ging ruim de helft naar artsen die werkten in enkele ziekenhuizen waar veel medisch specialisten overstapten, meldt het evaluatierapport. In bijna een derde van de gevallen ging het om hele vakgroepen die overstapten. Bijna 10 procent van de gevallen betrof artsen die binnen een zbc de overstap maakten. Slechts enkele individuele artsen gebruikten de regeling. Overigens meldt het rapport ook dat er in de eerste jaren wel meer aanvragen werden ingediend – ruim achthonderd – maar dat ruim driehonderd aanvragen weer werden ingetrokken. Het betrof vooral een cluster aanvragen uit één, niet met naam genoemd, ziekenhuis waar medisch specialisten deze optie onderzochten maar niet invoerden.

Bureau SiRM, dat de regeling evalueerde, constateert dat de regeling weinig heeft opgeleverd. Volgens SiRM is een subsidie van een ton toch relatief laag vergeleken met de goodwillkosten die artsen maken bij een overstap, en ten opzichte van de voordelen die een arts inlevert. Specialisten meldden aan SiRM dat ze ook vreesden autonomie kwijt te raken in loondienst. De regeling werd vaak benut als er al andere aanleidingen waren, zoals een fusie of financiële moeilijkheden binnen een ziekenhuis. SiRM bekijkt voor het ministerie of de gelijkgerichtheid die VWS wil stimuleren niet beter op een andere manier kan worden bevorderd.