Laatste nieuws
Wetenschap

Voor het scherm en in de kinderwagen niet goed voor jonge kinderen

2 reacties
Olaf Kraak/ANP
Olaf Kraak/ANP

Kinderen van 0 tot en met 4 jaar moeten zoveel mogelijk en zo gevarieerd mogelijk bewegen. Langdurig zitten voor een beeldscherm of in de kinderwagen dient sterk ontmoedigd te worden. Dit advies geeft de Gezondheidsraad (GR) in zijn ‘Beweegadvies voor kinderen tot en met vier jaar’, op basis van literatuuronderzoek.

De GR merkt op dat er weinig onderzoek is naar het effect van bewegen op gezondheid bij jonge kinderen, vooral bij kinderen onder de 1 jaar. Eco de Geus, hoogleraar psychofysiologie en voorzitter van de Commissie Beweegadvies 0-4 jaar van de GR licht toe hoe dit komt. ‘Onderzoek naar beweeg- en zitgedrag bij jonge kinderen is heel erg moeilijk uitvoerbaar op de gestandaardiseerde en gecontroleerde wijze waarop wetenschappers dat graag willen doen. Zelfrapportage over gedrag is geen optie, observatie door ouders of leerkrachten is voor hen oprecht moeilijk en onbetrouwbaar en meer gestandaardiseerde observatie (zoals de Fitbit) zijn fysiek nog niet geschikt voor heel jonge kinderen.’ In de tussentijd adviseert de GR om de WHO-richtlijn te volgen. De WHO concludeerde eerder ook al dat er te weinig onderzoek is om een wetenschappelijk onderbouwde beweegrichtlijn op te stellen.

De WHO-richtlijn luidt om 1- en 2-jarigen minstens 180 minuten verspreid over de dag te laten bewegen op verschillende manieren. Voor 3-en 4-jarigen komt daarbij dat het advies is om minstens 60 minuten matig tot intensief actief te bewegen. Ook adviseert de WHO om langdurig stilzitten te beperken, zoals geen beeldschermtijd onder de 2 jaar en maximaal één uur per dag voor kinderen van 2 en 3.

Overgewicht

‘Op de consultatiebureaus wordt altijd al aandacht besteed aan bewegen, zeker bij kinderen die al overgewicht hebben of in hun motorische ontwikkeling achterlopen’, zegt Sanne de Laat, arts M+G en jeugdarts bij GGD Hart voor Brabant, die onlangs is gepromoveerd op overgewicht bij kinderen. ‘We werken in de jeugdgezondheidszorg volgens de richtlijnen en hebben ook een richtlijn Houding en bewegen uit 2020. Hierin is het devies: meer bewegen is beter.’ In die richtlijn wordt al verwezen naar de WHO-aanbevelingen. ‘Het advies van de GR gaat niet direct de praktijk van de jgz-professional veranderen, maar het is wel fijn dat al het literatuuronderzoek op een rij is gezet.’ Volgens De Laat is het behoorlijk ingewikkeld om kinderen niet al vroeg te laten wennen aan schermen. ‘We zien dat ouders hiermee worstelen.’ Daarnaast voegt De Laat toe dat het niet alleen een kwestie is van het informeren van ouders over het belang van bewegen. Zeker bij gezinnen waar veel problematiek speelt, hebben andere onderwerpen prioriteit tijdens de contactmomenten op het consultatiebureau.

‘Als de leefomgeving van een kind zo is ingericht dat bewegen aantrekkelijk is, dan helpt dat enorm mee. Als jeugdartsen hebben we door het Gezondheidsraad-advies weer een extra handvat om in gesprek te gaan met gemeentes en andere ketenpartners hierover. Zorg ervoor dat het aantrekkelijk is om buiten te spelen en dat sporten en bewegen bij een vereniging ook toegankelijk is voor kinderen van wie de ouders dat niet kunnen betalen. Overgewicht is een multifactorieel probleem en dient op verschillende manieren te worden aangepakt.’

Lees ook
Nieuws Wetenschap jeugdgezondheidszorg kinderen gezondheidsraad
  • Sophie Niemansburg

    Sophie Niemansburg is arts maatschappij + gezondheid met profiel infectieziektebestrijding. Daarnaast promoveerde zij binnen de medische ethiek. Na een stage bij Medisch Contact sloeg ze het journalistieke pad in. Ze schrijft voor Medisch Contact onder andere over wetenschap, tuchtzaken en medische-ethische onderwerpen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • P.J.M. van Loon

    Orthopeed / houdingsdeskundige, Oosterbeek

    Wat zouden gewone ouders hiermee moeten?? De effecten van de Beweegrichtlijn van GR uit 2017 schijnen ook niet meetbaar te zijn. De pijn en het ongemak wat naar boven komt met dit rapport zit in het woord "moeten" in de eerste zin van bovenstaand art...ikel. De voorzitter vergoelijkt dit kennelijk door, mogelijk vanuit zijn vakgebied de psychofysiologie(?), te verklaren, dat "de wetenschap" toch moeilijk gezinnen kan randomiseren om met een envelop om moeders te bewegen hun kinderen dan wel veel of dan wel weinig in maxicosies te zetten of een speltablet ( of volwassen smartphone ) constant in de buurt te geven. Wat mankeert al die wetenschappers, kennelijk ook bij de WHO, om niet vanuit de gewone biologiekennis dan wel vanuit het gezonde verstand te denken of bijvoorbeeld terug te kijken wat ooit de Duitstalige kennis uit de Gezondheidsleer en Opvoedkunde ons bracht? Wie kwam er op het idee, dat een mensenkind niet de gang van de natuur tot het inzetten van ongeremd bewegen naar een duurzame gezondheid zou moeten ingaan, net als alle andere jonge dieren?? Ieder jong dier laat zijn bewegingsdrang al bij het wakker worden zien: uitrekken, geeuwen en bewegen tot alles weer soepel is. Viervoeters "leren" al direct lopen, bij het mensenkind is dat in de evolutie steeds later geworden, maar ook in de afgelopen vijftig jaar, ook in ons land met maanden verlaat. Waar komt dat niet biologisch willen denken vandaan? Vast uit Amerikaans geneeskundige koker, waar wegblijven bij Darwin, preutsheid en "ik maak zelf wel uit wat ik met mijn leven / kind doe" de weg naar preventie bijna volledig geblokkeerd heeft. Het rapport gaat dan ook volledig voorbij aan bestaande kennis, dat je bv. een zuigeling nooit of slechts kort in een zittende houding moet zetten, "voordat het sterk genoeg is om dit zelf te kunnen". Dierexperimenten uit 1904 liet bij hondjes al zien, dat een gedwongen flexiestand in de rug de tussenwervelschijven verwoest. We waarschuwden in MC in 2013 al dat het zitten ( en beeldscherm-turen natuurlijk als evolutionaire nieuwigheid) de houding en dus de gezondheid van de rug schade deed. Houding Netwerk Nederland werd hierna opgericht en schreven de GR al voor en na de Beweegrichtlijn 2017 met afschrift aan Tweede Kamercie VWS, maar ook voor en na dit rapport aan, dat het biomechanisch aspect van de samenhang tussen houding en bewegen en die basale biologisch kennis over bewegen ontbrak . En dat nergens de directe schade door zitten wordt gemeld, of juist het enorme belang van buikligging en buikkruipen overdag voor de gezonde ontwikkeling van skelet en dus ook het CZS wordt gepromoot. Zonder reactie van betekenis. Vorig jaar kwam Erasmus MC met onderzoek waaruit blijkt dat bij 550 9-jarigen kinderen uit het Generation R cohort al in 73% al op min. een niveau een "bulging disc" aanwezig was. Niet moeilijk te bedenken, dat hier heel veel hernia's op vroege leeftijd uit voorkomen en dat chronische rugpijn hiermee gegarandeerd wordt. Bij het almaar stijgen van musculoskeletale aandoeningen, ook bij kinderen, maar ook het uit de hand lopen van de jeugd GGZ moet er misschien toch eens teruggegrepen worden op vergeten kennis uit de biologie, gezondheidsleer, biomechanica ( klassieke orthopedie) , gymnastiek en heilgymnastiek om dit tij te keren. Het "moeten" zou dan kunnen slaan op dat we als ouders en opvoeders nooit de natuurlijke bewegingsdrang, bij ieder kind aanwezig, of hun natuurlijke onderzoeksdrang zullen gaan afremmen. Het was de kinderarts Maria Montessori die dit vanuit de ontwikkelingsgeneeskunde al bracht voor het kleine kind. En daar ook het ontwikkelen van "gezond gedrag" en het leervermogen uit voorspelde. Onze aankomende generaties verwachten dat we als maatschappijen de gezondheid van de aarde weer terugbrengen, maar straks ook, dat ze weer zelf in volle gezondheid worden opgevoed. Dat is een individuele taak, maar de biologische kennis hierachter hoort door de maatschappij wel in de common sense krachtig en levend te worden gehouden, zoals wij tot in de jaren zestig hadden. Dat gaat dit rapport dus niet doen.

  • J.M. Keppel Hesselink

    pijnarts, Bosch en Duin

    Het was 2050 en de onbegrepen epidemie van jong-midvolwassenen met angst en/of depressieve stoornissen in de grote steden greep om zich heen. Meer dan 70% van het cohort tussen de leeftijd van 30-50 had een burn-out en zag de zin van het eigen leven ...niet meer zitten. De huisarts was al meer dan een decade uitgestorven door de chronische aanslag van overmatige administraties. Dus daar konden ze niet meer heen. Wel naar de portal 'deel u kommer en kwel met zielsgenoten', maar dat leverde uiteindelijk weinig op.

    Constant op de qui-vive of ze wel 'het juiste deden', 'het juiste' aanhadden, of bij 'de juiste groepen hoorden' vroeg een hoge tol. Want altijd faalden ze in real-life als ze in virtual-life zegevierden en likes verzamelden. Gelukkig was de Google 3D bril een uitkomst en konden ze al wandelend de wereld bijhouden. Maar dat hielp maar gedeeltelijk tegen de chronische angst en stress. Want ze hielden niet zo van wandelen. Liever op bed liggen om met de G3D-bril op uit te rusten. Ze hadden rond 2020 al gewaarschuwd om de ipads niet in de wiegen te leggen. Maar ja, dat was indertijd zo een fijne oplossing voor al die huilbabies. Daar werden ze stil van. Ook de ADHD kleuters kom je boeien met een ipad in de box. Dat maakte her leven van de werkende ouder toch veel makkelijker. En rond 2020-2030 kwamen er steeds meer huilbabies en ADHD babies die niet wilde doorslapen.

    Het was een uitkomst toen Google hun Kinder-World-Helm ontwikkeld had. Die Helm kon alle ipads vervangen in wieg en box en voor elke leeftijd was er een Helm te krijgen, compleet met retina-screen om de oogbewegingen te volgen en het programma interactief aan te passen, zodat de kinderen nooit meer uit zichzelf wilden bewegen. Het aanbod bleef immers altijd boeiend en ook de kinderen wilde niets missen van al dat schoons en prikkelends. Zo ontstond een geheel cohort van hoogsensitieve kinderen en pubers. Later doofde de hoogsensitiviteit uit en onstonden de bekende angst en gedragstoornissen en de uitgebluste depressies. Had men maar het artikel in Medisch Contact dat in 2022 de titel had 'Zet jonge kinderen niet voor het scherm en in de kinderwagen' als richtlijn genomen. Maar ja de marketing van de G3D bril was machtig.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.