Verenso: ‘Crisisopvang weert demente patiënt door wetten dwangzorg’

Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde Verenso vreest dat patiënten met dementie niet meer terechtkunnen bij crisisdiensten van ggz-instellingen. De vereniging zegt signalen te hebben gekregen dat enkele crisisdiensten dreigen op te houden met opname en beoordeling van deze doelgroep als gevolg van de nieuwe wetten voor verplichte zorg.

Per januari zijn twee nieuwe wetten van kracht rond dwangzorg: de Wet zorg en dwang (Wzd) voor psychogeriatrische patiënten en verstandelijk gehandicapten en de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) voor de ggz. Verenso-directeur Nanda Hauet laat weten dat ze vanuit de achterban ‘geluiden hoort dat veel ggz-organisaties zich nu enkel op de Wvggz-doelgroep richten, omdat het voor hen onwerkbaar zou zijn om aan twee wetten te voldoen’. Daardoor zouden ‘in sommige regio’s’ de ggz-instellingen geen psychogeriatrische patiënten die in crisis verkeren meer opnemen op hun crisisafdelingen.

Hauet vermoedt dat het tekort aan crisisbedden een rol speelt. Maar ‘zeer kwetsbare patiënten dreigen tussen wal en schip te vallen’, voorziet ze. ‘Onze angst is dat artsen een patiënt met dementie in crisis niet kunnen plaatsen, want ggz-instellingen hebben de meeste crisisbedden.’ Verenso doet nu een ‘dringend beroep’ op het ministerie van VWS en op zorgverzekeraars om ervoor te zorgen dat ggz-organisaties alle crisispatiënten blijven opnemen. Voor de langere termijn ziet Verenso graag dat er in elke regio voldoende crisisbedden, ook met observatiemogelijkheid, komen.

Verenso pleitte vorig jaar al met andere partijen voor uitstel van de Wzd, omdat er nog te veel onduidelijkheden zouden zijn om met de wet te kunnen werken. Verenso en de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) hebben nu samen een handreiking voor artsen opgesteld. Die richt zich op de nieuwe situatie in intramurale zorg. Maar de rollen van artsen bij dwangzorg voor patiënten die thuis of in kleinschalige woonvormen wonen, is nog minder duidelijk, stelt Hauet. ‘In die gevallen zijn huisartsen in 99 procent van de gevallen de regievoerend arts, maar zij zien geen rol voor zich weggelegd.’ Volgens Hauet kost het tijd ‘om met elkaar te bespreken wat haalbaar is’. ‘De minister heeft 2020 een overgangsjaar genoemd. Maar dat is een lege huls zonder juridische status. De wet is ingegaan. Artsen moeten hem uitvoeren en worden erop aangesproken.’

Een woordvoerder van GGZ Nederland wijst erop dat de nieuwe wetten ‘nu een week in werking zijn’. ‘Ook wij horen dat er op sommige plekken onduidelijkheid is en dat het wennen is aan de nieuwe regels.’ GGZ Nederland wint op dit moment informatie in ‘om een goed beeld te krijgen van wat er speelt’.