Verband subklinisch gehoorverlies en verminderde cognitie

Dat gehoorverlies een risicofactor voor dementie is, staat inmiddels wel vast. De uitkomsten van meerdere observationele studies duiden op een vrij consistent verband tussen gehoorverlies en vermindering van cognitieve prestaties.

Verschillende verklaringen zijn daarvoor in zwang: zo zou er  een gemeenschappelijke oorzaak aan ten grondslag kunnen liggen, zoals een microvasculaire aandoening. Maar het kan ook dat sensorische deprivatie die het resultaat is van gehoorverlies op zichzelf een groter risico op cognitieve achteruitgang met zich meebrengt. Of dat verslechtering van de auditieve informatievoorziening naar de hersenen leidt tot bepaalde neuroplastische veranderingen en deafferentatie. Nog een mogelijkheid is dat gehoorverlies leidt tot een soort cognitieve uitputting: het doet een groter dan normaal beroep op de cognitieve capaciteit van de hersenen, die vervolgens niet meer kan worden ingezet om cognitief verlies elders te compenseren.

Justin Golub e.a. publiceren in JAMA Otolaryngology-Head & Neck Surgery observationeel onderzoek waarin dat verband tussen gehoorverlies en cognitie nogmaals wordt nagegaan onder een groep van 6451 volwassenen. Opmerkelijke bevinding: ze vonden het sterkste verband met verslechterde cognitieve testprestaties juist bij degenen met de laagste graad van gehoorverlies, namelijk verlies dat nog net viel binnen het interval dat doorgaans wordt beschouwd als ‘normaal horen’ (gehoorverlies van 0-15 dB).

Eerder onderzoek wees uit dat er een dosisafhankelijke associatie bestaat tussen de mate van gehoorverlies en de verminderde prestaties op cognitieve tests. De bevinding van Golub e.a. zou daar dus mee in tegenspraak zijn en het trotseert bovendien het in de meeste studies gebruikelijke afkappunt voor gehoorverlies dat bij 25 dB wordt gelegd. Anders gezegd, hun onderzoek wekt de stellige indruk dat het verband tussen gehoorverlies en verminderde cognitie al eerder, namelijk bij lagere niveaus van gehoorverlies aan de orde is.  

Toch vinden commentatoren Danielle Powell e.a. dat het voor harde conclusies nog te vroeg is. Eerst moet het onderzoek van Golub e.a. maar eens worden gerepliceerd, zo menen ze. En mocht dat lukken, dan moet vervolgens de vraag zijn in hoeverre deze nieuwe kennis kan worden ingezet bij de preventie van dementie.

JAMA: Association of Subclinical Hearing Loss With Cognitive Performance