‘Value based health care verdient plaats in verzekeringsgeneeskunde’

Tweemaal werd de oratie van bijzonder hoogleraar sociale verzekeringsgeneeskunde Sylvia van der Burg-Vermeulen (faculteit Geneeskunde, UvA) uitgesteld vanwege de coronamaatregelen. Maar vorige week was het zover en kon ze haar pleidooi voor value based health care (VBHC) in de verzekeringsgeneeskunde eindelijk houden.

Van der Burg-Vermeulen, wier leerstoel wordt bekostigd door Instituut Gak dat het wetenschappelijk onderzoek op het terrein van sociale zekerheid wil bevorderen, constateert in haar inaugurele rede dat een deel van de jonge verzekeringsartsen kort na hun registratie het vak alweer verlaat. Als zorgprofessional willen ze hun sociaal-medische kennis en kunde weliswaar optimaal in de praktijk brengen, maar kennelijk raken ze daarin soms teleurgesteld. Onderzoek wijst er volgens haar op dat daar verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen: ‘Beperkte ruimte om in de praktijk je kennis en kunde toe te passen; je werk onvoldoende kwalitatief goed kunnen doen door ander gestelde prioriteiten in de organisatie; onvoldoende betrokken kunnen zijn bij belangrijke beslissingen en onvoldoende financiële doorgroeimogelijkheden.’

Regiemodel

Inmiddels liggen er voorstellen om het vak anders in te vullen: de Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde (NVVG) zoekt samen met het UWV de oplossing in ‘een regiemodel voor sociaal-medische dienstverlening’. In die nieuwe opzet worden verzekeringsartsen de regisseur van het gehele proces dat werkenden of werkzoekenden in de ziektewet of de WIA bij het UWV doorlopen en zullen ze minder de focus leggen op sociaal-medische beoordelingen. Het idee is dat ze daarbij ondersteuning krijgen van een multidisciplinair team van professionals, met onder anderen arbeidsdeskundigen, sociaal-medische verpleegkundigen, procesbegeleiders en medisch secretaresses.

Sylvia van der Burg-Vermeulen: ‘Dat kan een oplossing zijn en een verrijking van het vak betekenen, maar ik houd toch een slag om de arm. Ik wil gaan onderzoeken of dat past in het idee van netwerkzorg, zoals mij dat voor ogen staat.’ Daarbij staat de behoefte van de patiënt centraal en begeleiden zorgprofessionals in flexibele, interdisciplinaire teams de patiënt bij klinisch én maatschappelijk herstel, zoals re-integratie na ziekte. Dat impliceert volgens haar niet alleen regie voeren binnen de muren van het UWV maar ook de samenwerking zoeken met artsen, psychologen en andere deskundigen buiten die organisatie. ‘Ik weet het: nu komt die samenwerking, met bijvoorbeeld huisartsen, vaak niet tot stand, omdat ze het al zo vreselijk druk hebben. Maar ook omdat na succesvol verlopen pilots structurele financiering niet van de grond komt. Dat ervaren professionals als zeer frustrerend. Ik wil gaan onderzoeken hoe we dat zo goed mogelijk aan de voorkant kunnen organiseren.’

Zorguitkomsten

Dat doet Van der Burg-Vermeulen met een bedoeling. Ze wil namelijk dat value based health care (VBHC) ook een plaats krijgt in de verzekeringsgeneeskunde. En daarvoor heb je die netwerkzorg nodig. Nog even ter herinnering: bij VBHC gaat het om het realiseren van waarde die wordt bepaald door het verbeteren van zorguitkomsten voor de patiënt of cliënt in termen van welzijn, gezondheid en functioneren; en om het transparant maken en zo mogelijk verminderen van de zorgkosten. Kort gezegd: waardecreatie hangt dus af van zorguitkomsten afgezet tegen de zorgkosten.

Van der Burg-Vermeulen gaat onderzoeken wat cliënten en verzekeringsartsen belangrijke uitkomstmaten vinden. Ze legt uit: ‘De cliënt en de verzekeringsarts kunnen inzichten in cliëntwaarden gebruiken om in gesprek te gaan over wensen en verwachtingen rondom arbeidsparticipatie en inkomenszekerheid. Ook als bijvoorbeeld herstel van arbeidsvermogen geen optie meer is, kan een verzekeringsarts bijdragen aan kwaliteit van leven door zich te verdiepen in hoe de cliënt verder kan zonder dat de functioneringsproblemen door ziekte overheersen. Ik wil zo uiteindelijk komen tot een set van uitkomstindicatoren.’ Uiteraard zijn de randvoorwaarden waaronder dit is te verwezenlijken belangrijk. ‘Voldoende tijd hebben als dokter is bijvoorbeeld een cruciale factor. Met die verkenning ben ik nu begonnen.’