Toezichthouders: ‘Artsen maakten fouten bij leeftijdsonderzoek jonge asielzoekers’

Medewerkers van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) en artsen betrokken bij leeftijdsonderzoek bij asielzoekers hebben zich meerdere malen niet aan de voorwaarden daarvoor gehouden. Dat melden de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Inspectie Justitie en Veiligheid en de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming.

Alleenstaande minderjarige asielzoekers hebben recht op extra bescherming en hebben tot hun 18de jaar recht op verblijf in Nederland. Leeftijdsonderzoek kan worden uitgevoerd als bij de IND twijfels zijn over de leeftijd van jonge alleenstaande asielzoekers. Hierbij worden röntgenfoto’s gemaakt van de pols en het sleutelbeen om vast te stellen hoe oud de persoon ongeveer is.

Schouw

Dit leeftijdsonderzoek moet aan een aantal voorwaarden voldoen en hieraan werd in 2018 – het jaar waarover dossieronderzoek is gedaan – niet altijd voldaan. Artsen van de Forensisch Medische Maatschappij Utrecht (het bedrijf dat het sociaal-medisch advies doet voor COA en IND), die een verwijsbrief voor een leeftijdsonderzoek afgeven, hebben bijvoorbeeld niet altijd zelfstandig getoetst of het onderzoek gerechtvaardigd is. Vooraf vond ook niet altijd een schouw plaats. Daarbij beoordelen medewerkers van de afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel, van de Koninklijke Marechaussee en van de IND los van elkaar de leeftijd van de asielzoeker. Ook kwam het voor dat een asielzoeker onvolledig werd geïnformeerd over het onderzoek. Hierdoor werden asielzoekers blootgesteld aan röntgenstraling, terwijl dat niet, of niet op dat moment, had gemogen, aldus de drie toezichthouders.

Verbeteringen

Nadat deze gebreken eind 2018 zijn geconstateerd, zijn er in 2019 verbeteringen doorgevoerd, stellen de toezichthouders. Dat leidde er onder meer toe dat de betrokken artsen vaker géén verwijsbrief voor leeftijdsonderzoek afgaven, bijvoorbeeld omdat de asielzoeker evident minder- of juist meerderjarig was. Wel steeg het aantal aanvragen voor leeftijdsonderzoeken in 2019 sterk van 74 (in 2018) naar 264 aanvragen. Dat zou deels komen door een training over leeftijdsonderzoek bij onder meer de IND, maar ook doordat er meer jonge asielzoekers zonder papieren waren in 2019 en twijfels over de leeftijd van een aantal overlast gevende asielzoekers.