Laatste nieuws
Wetenschap

Slechthorenden en doven minder gezond

2 reacties

Doven en slechthorenden lopen tegen allerlei problemen aan in de gezondheidszorg, waardoor ze een slechtere gezondheid hebben dan mensen zonder gehoorproblemen.

Dat concludeert arts en taalkundige Anika Smeijers in haar proefschrift waarop ze gisteren promoveerde aan de Leidse universiteit. Haar onderzoek naar deze groep patiënten werd ingegeven door persoonlijke ervaringen. Als arts en taalkundige merkte ze dat het beeld dat veel artsen van de medische hulpverlening aan dove en slechthorende (DSH) patiënten hebben, sterk verschilt van het beeld dat deze zelf hebben van die hulpverlening. Collega-artsen vertelden haar dat zij helemaal geen problemen hadden met deze patiëntengroep: de meeste patiënten kunnen immers goed liplezen, en als ze het niet verstaan wordt de informatie wel voor ze opgeschreven, of is het te vinden via internet. Maar als taalkundige hoorde ze een ander verhaal: DSH-patiënten vertelden dat ze negatieve ervaringen hadden in hun contacten met artsen en andere medische hulpverleners: ‘Dokters geven geen uitleg, ze vertellen alleen wat je moet doen’ en ‘Medische hulpverleners behandelen ons als verstandelijk beperkt’, waren uitspraken die ze geregeld tegenkwam. Ze besloot daar onderzoek naar te doen. Haar conclusies: doven en slechthorenden lopen tegen communicatiebarrières aan in de zorg. Ze vormen in dat opzicht een speciale patiëntengroep, die qua problemen vergelijkbaar is met patiënten uit etnische minderheidsgroepen.

Smeijers gebruikte onder meer vier gestandaardiseerde vragenlijsten om de fysieke en mentale toestand van deze mensen te bepalen. Ze stelde daartoe eerst een nieuwe richtlijn op die bepaalt hoe je dergelijke vragenlijsten vertaalt en aanpast naar (Nederlandse) gebarentaal. Uit het vragenlijstonderzoek concludeert Smeijers dat de barrières zorgen voor een slechtere fysieke en mentale gezondheid. De 274 deelnemers hadden meer lichamelijke gezondheidsproblemen, als hart- en vaatziekten, obesitas en hoge bloeddruk dan horenden. Ook zie je volgens haar meer depressies en burn-outs bij deze groep. Velen van hen hebben volgens Smeijers ook minder basiskennis over ziekten en hoe het lichaam werkt, doordat ze dit niet oppikken uit dagelijkse gesprekken.

Smeijers pleit voor een landelijk expertisecentrum dat kennis deelt en zorgverleners met kennis over doven en slechthorenden koppelt aan patiënten die zijn vastgelopen in de medische hulpverlening. Er zijn al concrete plannen, maar het is lastig om financiering te vinden: er zijn vrijwel geen specifieke fondsen voor doven en slechthorenden.

Dissertatie: Availability and accessibility of healthcare for deaf and hard of hearing patients

Wetenschap
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Afke Middelkoop

    bestuurder GGMD, ambulant hulp- en dienstverlener voor auditief gehandicapten, Utrecht

    Anika Smeijers onderzocht de gebrekkige hulpverlening aan doven en slechthorenden, gevolg van het ontoereikende gesprek tussen de goedhorende arts en dove of slechthorende patiënt (MC 43/2019: 34).
    In onze GGMD-praktijk herkennen wij dat gesproken t...aal bij doven en slechthorenden gebrekkig binnenkomt. Bij eigen cliënten gaan gebarentaalvaardige woonbegeleiders daarom vaak mee naar de polikliniek. En gelukkig is er speciale ggz voor doven en slechthorenden, waar wij weten hoe het is om doof of slechthorend te zijn en welke gevolgen dat kan hebben op psychisch gebied. Maar in de somatische gezondheidszorg moeten patiënt en arts er dus meestal zelf uit zien te komen.
    Vroegdoven (vanaf de geboorte) moeten eigenlijk bij ieder artsenbezoek een gebarentolk inschakelen. De patiënt heeft daarvoor een jaarlijks budget aan tolkuren. De arts moet bij het maken van een afspraak rekening houden met de tolk. Belangrijker is dat de arts weet dat vroegdoven niet altijd alle informatie over lichaam en gezondheid kennen. Ze missen nu eenmaal al hun hele leven alles wat horenden ongemerkt dagelijks aan informatie opvangen.
    Bij de slechthorende is het probleem dat ze zich in elk gesprek tot het uiterste moeten inspannen. Liplezen helpt soms enigszins, maar veel gaat desondanks verloren. De ernstig slechthorende patiënt, die zijn slechthorendheid geaccepteerd heeft, zal dan ook een (schrijf)tolk inschakelen. Maar veel vaker durft de patiënt niet uit te komen voor zijn slechthorendheid. Eventjes lukt dan de communicatie soms nog wel, maar al; snel haakt de patiënt af – zonder het te laten merken! De arts wordt zo op het verkeerde been gezet en de patiënt krijgt niet de noodzakelijke zorg. Wees dus als arts alert op tekenen van slechthorendheid en zet dat prominent in je dossier.

  • FJ

    KNO arts, Hilversum

    ....lopen tegen problemen aan in de zorg WAARDOOR ze een slechtere gezondheid hebben.... Nogal een conclusie uit een vragenlijst onderzoek, waarbij nergens blijkt dat ze ook daadwerkelijk slechtere zorg hebben ontvangen. Bovendien ga je er dan van ...uit dat De Arts verantwoordelijk is voor jouw gezondheid. Nogal externaliserende opvatting. Met name als je het rijtje opgenoemde ziekten erna ziet: vrijwel allemaal leefstijl aandoeningen. Hart- en vaatziekten, obesitas en hoge bloeddruk.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.