Richtlijn Q-koortsvermoeidheidssyndroom herzien

Van de multidisciplinaire richtlijn Q-koortsvermoeidheidssyndroom uit 2012 is een herziene versie verschenen, die onlangs is geautoriseerd door onder andere het NHG, de Nederlandse Internisten Vereniging, de NVAB, NVVG, en de Stichting voor mensen met Q-koorts Q-uestion.

Huisarts Alfons Olde Loohuis uit Herpen, de gemeente waar de Q-koortsepidemie in 2007 begon, is tevens verbonden aan het Radboudumc en was betrokken bij de opstelling van de richtlijn. Hij roept in herinnering dat ongeveer 20 procent van de patiënten na een acute Q-koortsinfectie veroorzaakt door C. burnetii het Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS) ontwikkelt en dat de ernst van die acute infectie én bestaande gezondheidsproblemen risicofactoren blijken voor QVS. Olde Loohuis: ‘Nog steeds is niet duidelijk waarom sommige patiënten zo lang met gezondheidsproblemen, zoals vermoeidheid, spierpijn, concentratiestoornissen, nachtzweten en longontstekingen, te maken hebben. Tot 2012 dachten we dat het hooguit om een periode van zes jaar zou gaan. In de nieuwe richtlijn is dat bijgesteld: ook na tien jaar kampen patiënten nog met ernstige klachten, terwijl bij hen – althans tot op heden – geen bacterie meer vast te stellen is.’

Ook op twee andere punten is de richtlijn aangepast, zegt Olde Loohuis. ‘Cognitieve gedragstherapie is een behandeling waarvan de effectiviteit, zeker op korte termijn, is bewezen. Maar in de nieuwe richtlijn wordt de behandeling alleen in overleg met patiënten aangeboden. Verder weten we inmiddels dat patiënten vastlopen in het medische en in het sociale domein. We bevelen verbinding aan tussen beide. Concreet betekent dit dat huisartsen, bedrijfsartsen en maatschappelijk werk hun werk met elkaar moeten afstemmen, en dat revalidatie per definitie een multidisciplinair karakter heeft.’ De richtlijn adviseert daarom expliciet ‘ondersteuning, educatie en counseling van QVS-patiënten en aandacht voor bijkomende (psychosociale) problematiek’.

Er wordt geschat dat er tussen 2007 en 2009 minimaal 32.200 mensen besmet raakten met Q-koorts, waarbij ruim 3500 patiënten met een acute Q-koortsinfectie zijn gemeld. Maar de werkelijke aantallen zijn waarschijnlijk veel groter. Dat maakt het wereldwijd tot de grootste epidemie van deze ziekte ooit. Volgens Olde Loohuis schept dat verplichtingen. ‘Ik vind dat we in Nederland meer middelen moeten vrijmaken om structureel onderzoek te doen naar de microbiologische oorzaken van de ziekte.’