Rechtszaak over regie bij eigen levenseinde

De rechtbank in Den Haag doet uiterlijk 14 december uitspraak in een zaak over het recht op regie bij het eigen levenseinde, en de hulp van anderen daarbij, na een als voltooid beschouwd leven. De zaak werd tegen de staat aangespannen door de Coöperatie Laatste Wil (CLW).

De staat zou, althans in de visie van CLW, de burgers van Nederland het recht op die regie onrechtmatig onthouden.

CLW vindt dat de houding van de Nederlandse regering niet strookt met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dat zegt onder meer dat ‘eenieder recht heeft op respect voor zijn privéleven’ en dat ‘geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is’.

Blokkeren

Dat regels nodig zijn, snapt CLW, en de middelen voor zelfdoding ‘hoeven niet bij de DA-drogist op het schap te liggen’. De organisatie vraagt de rechter ook niet om de huidige wetgeving helemaal te blokkeren, want dat is aan de wetgever, maar wel om het onverkort handhaven ervan onrechtmatig te verklaren. Voorkomen moet worden dat mensen geen andere optie zien dan bijvoorbeeld voor de trein te springen.

De staat zegt dat de huidige wetgeving juist voorziet in een evenwicht tussen de plicht om het menselijk leven te beschermen, met name van kwetsbaren en wilsonbekwamen, en de ‘persoonlijke autonomie’ bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Inmenging kan gezien die bescherming dus gerechtvaardigd zijn. ‘De wetgever kan niet iedereen plezieren en moet keuzes maken. Dat die in concrete gevallen pijnlijk zijn, neemt niet weg dat de wet moet worden gehandhaafd’, aldus een van de raadslieden van de staat.

Initiatiefwetsvoorstel

Intussen staat de discussie niet stil, maar een enkele oproep om iets te doen is niet voldoende voor aanpassing nu, aldus de staat. De hele kwestie is ook niks voor de rechtszaal, maar een kwestie voor de politiek. Zo is er nu een initiatiefwetsvoorstel voor ‘toetsing levenseindebegeleiding van ouderen op verzoek’.

CLW betoogt onder meer dat mensen in het algemeen, dus niet alleen ouderen, de zin en kwaliteit van hun leven kunnen beoordelen en moeten kunnen kiezen voor bewuste, gewilde levensbeëindiging. Nu zijn ze afhankelijk van het oordeel van artsen en de euthanasiewet, terwijl de wens om zelf te beschikken ‘een niet onaanzienlijke groep die niet genegeerd mag worden’ aangaat. De staat denkt daar anders over en verwees naar een onderzoek waaruit bleek dat het om 0,18 procent van de 55-plussers zou gaan. Hun redenen zouden ‘complex en veranderlijk’ zijn. Mensen moeten ook tegen zichzelf worden beschermd.