Protest tegen besluit over concentratie kinderhartcentra

Het besluit, op de valreep, van voormalig minister Hugo de Jonge (VWS) om kinderhartchirurgie voortaan te concentreren in Rotterdam en Utrecht, heeft voor ophef gezorgd bij andere centra die nu ook nog acute en complexe cardiologische zorg leveren. Een petitie tegen sluiting van de (kinder)hartchirurgie van het UMC Groningen is ruim 240 duizend keer ondertekend. Een petitie voor behoud van deze zorg in LUMC/Amsterdam UMC is ruim 56 duizend keer ondertekend.

In een Kamerbrief van 20 december kondigde minister De Jonge het besluit aan om de interventies bij kinderen en de hoogcomplexe interventies bij volwassenen met een aangeboren hartafwijking te concentreren op twee locaties: het Erasmus MC in Rotterdam en het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU)/Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ).

De andere centra die nu interventies bij volwassenen uitvoeren, namelijk het Centrum voor Aangeboren Hartafwijkingen Amsterdam-Leiden (Cahal) en het UMCG, zullen alleen nog bevoegd blijven om interventies uit te voeren bij volwassenen met laag- of matig complexe hartafwijkingen. Ook krijgen ze een rol als ‘shared care centra’: dat houdt bijvoorbeeld de poliklinische zorg in en 24-uurs spoedopvang voor patiënten met een aangeboren hartafwijking.

Aanleiding van het besluit om te concentreren is behoud van kwaliteit. Uit het visierapport van de wetenschappelijke verenigingen bleek, zo memoreert De Jonge, ‘dat de patiëntaantallen te laag zijn om in alle vier de centra aan de volumenormen uit de kwaliteitsrichtlijnen te kunnen voldoen’. Hij zegt dat hij de betrokken umc’s ‘meermaals de gelegenheid (heeft) gegeven om met een gezamenlijk voorstel te komen. De umc’s hebben echter aangegeven hier onderling niet uit te komen.’ Omdat hij vond dat de ‘huidige onzekerheid niet langer moet voortbestaan’, heeft de (voormalig) minister een beslissing genomen.

Domino-effect

De opstellers van de petitie voor het UMCG hopen op een heroverweging van het besluit. ‘De expertise die in 75 jaar is opgebouwd, wordt zo in één keer tenietgedaan. De kunde die het UMCG in huis heeft is groot. Deze zorgt voor een sterke kennisoverdracht, wat resulteert in kwalitatief hoogstaande patiëntenzorg.’ De opstellers van de petitie wijzen op een ‘domino-effect’, omdat ook andere specialismen hierdoor geraakt worden. ‘De beslissing van de minister heeft gevolgen voor andere complexe en acute zorg, zoals kinderlongtransplantaties en pulmonale hypertensiezorg. Het concentreren van één specialisme heeft niet alleen invloed op dat specialisme, maar op alle gerelateerde zorg. Deze impact lijkt onvoldoende te zijn beoordeeld. Zieke kinderen met chronische aandoeningen kunnen in de toekomst niet meer rekenen op integrale kindzorg in Noord-Nederland.’

PvdA-Kamerleden Henk Nijboer en Attje Kuiken noemden het eerder ‘van de gekke dat de minister de Groninger kinderhartchirurgie wil sluiten en alles in de Randstad wil concentreren’. Het duo heeft nog voor de kerst Kamervragen gesteld over de voorgenomen sluiting van de kinderhartcentra.

De petitie voor Cahal was in eerste instantie opgezet door een moeder van een voormalig patiënt. Verpleegkundigen sloten zich bij haar aan om de krachten te bundelen. Nico Blom, hoofd Kindercardiologie van Amsterdam UMC en LUMC betreurt de sluiting, zei hij onlangs in Het Parool. De twee ziekenhuizen werken volgens hem ‘als een geoliede machine’ samen binnen dit ene specialisme. ‘Als deze afdeling wordt gesloten, dan lekt er ook expertise weg bij kindergeneeskunde waar kinderen met andere kwalen profijt van kunnen hebben. Van de kinder-ic in Leiden blijft zonder hartpatiënten helemaal niets over.’ Cahal legt zich er niet bij neer en LUMC overweegt juridische stappen.