Promotie: spoedzorg staat onder druk

Het huidige Nederlandse spoedzorgbeleid is te eenzijdig gericht op concentratie, terwijl het aantal patiënten nauwelijks afneemt en de zorgintensiteit alleen maar toeneemt. Het zijn bekende klachten, die worden onderbouwd in het proefschrift waarop Menno Gaakeer (SEH-arts KNMG in het Adrz Medisch Centrum – voorheen Admiraal de Ruyterziekenhuis – in Goes) half december promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Gaakeer toont daarin aan dat de omvang van de groep ‘zelfverwijzers’ aanvankelijk al veel kleiner was dan door beleidsmakers werd aangenomen. Nog een paar saillante gegevens uit zijn onderzoek: het aantal beschikbare SEH’s is afgenomen (er zijn er nu 77), terwijl er op de SEH’s een vrijwel gelijkblijvend aantal patiënten gezien en behandeld wordt. De gemiddelde leeftijd van patiënten die zich melden wordt hoger en het aantal patiënten dat via een huisartsenpost of een ambulance op de SEH komt, is toegenomen. Intussen schiet de opnamecapaciteit schromelijk tekort.

Dat alles zet de kwaliteit en toegankelijkheid van spoedzorg hevig onder druk. De rek is eruit, volgens Gaakeer. ‘Nederland behoort tot de landen met het laagste aantal SEH-bezoeken. Recent onderzoek verschenen in The BMJ wijst uit dat slechts 6 procent van de patiënten op een SEH elders behandeld had kunnen worden. We zijn dus al heel efficiënt bezig, efficiënter kan eigenlijk niet.’

Gaakeer: ‘Als je de kwaliteit van zorg op de SEH wilt verbeteren, zal de werkdruk omlaag moeten. Dit vraagt een meer integrale benadering ten behoeve van de optimalisatie van het spoedzorgnetwerk.’ Hij deed daar eerder in MC al een voorstel toe (MC 2018/06: 28). Hij legt uit: ‘SEH’s worden nu onvoldoende gefaciliteerd om de piekbelasting aan te kunnen. Terwijl die piekbelasting steeds vaker zal voorkomen en steeds langer zal gaan duren. We moeten van een beleid berustend op overtuigingen naar een beleid dat is onderbouwd op harde gegevens. Nu registreren we in Nederland onvoldoende. Reden waarom we met een aantal SEH’s de stichting NEED – Netherlands Emergency Department Evaluation Database – hebben opgericht. Daarvan zouden ze allemaal verplicht lid moeten worden om die registratie voor elkaar te krijgen.’

Daarnaast zou de discussie wat betreft SEH’s primair over een Kwaliteitsstandaard SEH moeten gaan in plaats van over de concentratie van de spoedeisende zorg, vindt Gaakeer. Punt is echter dat de nieuwe Kwaliteitsstandaard volgens hem onder de maat is: ‘Ja, hij gaat over triage, over pijn en over ouderen, maar hij zou ook eisen moeten stellen aan bijvoorbeeld de beschikbare, diagnostische faciliteiten. De standaard is weinig concreet en weinig ambitieus. Nu staat er bijvoorbeeld dat op elke SEH tenminste één gediplomeerde SEH-verpleegkundige aanwezig moet zijn. Maar dat is de kwaliteit verlagen: de praktijk is namelijk dat op de SEH’s in Nederland alleen maar gediplomeerde verpleegkundigen werken.’

Menno I. Gaakeer: “Emergency Departments in the Netherlands, an exploration of characteristics and operational standards for the purpose of future optimization”
https://books.ipskampprinting.nl/thesis/536537-gaakeer/160/