Peerreviewen kun je leren

Jonge onderzoekers hebben weinig ervaring met het doen van peerreviews. Dat kan anders, vond Theo van den Broek en daarom startte hij tijdens zijn postdoc een eigen wetenschappelijk tijdschrift: Journal of Life Sciences. ‘Alle promovendi moeten peerreviewen kunnen leren.’

Als aios medische microbiologie bij het in UMC Utrecht leerde Van den Broek veel over wetenschap, maar één hiaat bleef bestaan: het doen van peerreviews. Daarom schreef hij tijdschriften aan om peerreviewer te worden. Tevergeefs, want ze zochten iemand met ervaring. ‘Je krijgt hooguit soms een artikel van je baas om te reviewen, dus die ervaring heb je niet.’ Daarom begon hij zijn eigen tijdschrift. Bij Journal of Life Sciences (JoLS) krijgen postdocs de kans om het peerreviewen te leren.

Open access

Sinds 2019 is JoLS een officiële, open access journal. Inmiddels zijn de artikelen ook zichtbaar via Medline. ‘Wij accepteren niet alleen de onderwerpen die hot zijn. We zijn ook geïnteresseerd in onderzoeken waar geen significante verschillen uitkomen, als het maar goed uitgevoerd en ethisch verantwoord is.’ Iedereen kan artikelen op het gebied van lifesciences indienen. De reviewers en hoofdeditors beoordelen de kwaliteit ervan. Daarbij worden jonge postdocs gekoppeld aan ervaren reviewers. ‘Het openaccessmodel is haalbaar omdat iedereen vrijwillig werkt en het tijdschrift enkel online is. De kosten zijn daardoor laag.’

Het tijdschrift heeft ook een educatieve rol, waarin gefocust wordt op career development. ‘Niet alle promovendi kunnen in de academie hun eigen lab gaan leiden. Er zijn ook andere werkplekken, zoals onderwijs en industrie. Daar moeten promovendi over voorgelicht worden.’ Als bestuurslid van de jonge Nederlandse Vereniging van Immunologie besteedt hij hier ook aandacht aan.

Mentor

Het tijdschrift is een succes, dat blijkt uit alle steun die Van den Broek heeft ontvangen en de recente aandacht van Nature, met wie hij samen een webinar heeft georganiseerd. Op dit moment zijn er 28 artikelen gepubliceerd in JoLS. Bovendien zijn er peer-reviewers met de ervaring van JoLS op zak aan de slag gegaan bij andere tijdschriften als peerreviewers.

Van den Broek kon zijn klinische en onderzoekstaken niet meer combineren met de taak van chief editor van JoLS en heeft nu een adviserende rol. Zijn toekomstplannen zijn duidelijk: ‘Ik wil mijn eigen lab gaan leiden en klinisch aan het werk blijven. Ik wil coassistenten, arts-assistenten en PhD’s allround opleiden.’ Zijn tip voor de jonge dokters en PhD’s: ‘Zoek een goede mentor, iemand die jou goed kan opleiden. Zorg dat je geen werkpaard wordt van je baas, je moet kunnen leren van onderzoek doen.’