Patiënten praten over SOLK niet anders dan over andere klachten
2 reactiesMocht u denken dat patiënten met SOLK op een typerende manier over hun klachten spreken, dan helpt recent onderzoek door Inge Stortenbeker e.a. (Radboudumc, Nivel), verschenen in Journal of Psychosomatic Research, u uit de droom.
Het idee dat dit het geval is, heeft wel enige grond en gaat onder meer terug op het feit dat patiënten met neurologische problemen de neiging hebben hun symptomen met meer ontkenningen te beschrijven zoals ‘het voelt niet goed’. Verder zouden patiënten met SOLK intensievere taal gebruiken (‘een immense pijn’) om te benadrukken dat hun bezoek legitiem is; ze zouden hun symptomen versterken en de ernst van de klachten overdrijven.
Stortenbeker e.a. analyseerden 82 op video opgenomen gesprekken van achttien huisartsen met patiënten en legden vast hoe vaak patiënten zulke ‘talige markeerders’ gebruikten in meer dan 2500 uitingen. Ze vergeleken de uitingen van patiënten met SOLK met die van patiënten die vergelijkbare klachten hadden waar wel een verklaring voor werd gevonden. Het taalgebruik tussen beide groepen patiënten bleek niet te verschillen.
Dat dokters niettemin menen dat patiënten met SOLK anders spreken over hun klachten is niet zo vreemd, denken Stortenbeker e.a. Het heeft waarschijnlijk te maken met verwachtingen: als een arts bijvoorbeeld verwacht dat een patiënt overdrijft, zal het hem of haar ook eerder opvallen als deze patiënt zo’n ‘talige intensiveerder’ gebruikt, opperen ze.
Lees ook
A. G?bel
Huisarts, Amstelveen
Interessant, maar het gaat voorbij aan dat SOLK patiënten in bepaalde opzichten wel degelijk anders praten dan niet SOLK patiënten. Dat zit hem er in dat SOLK patiënten juist wel graag een bevestiging van hun diagnose (lijken te) willen, en niet SOLK...-patiënten juist niet.
Bijvoorbeeld: bij aandoeningen zoals kanker is de patiënt meestal blij ontkennend te kunnen antwoorden op vragen die die ziekte zouden bevestigen. Heeft u hoofdpijn of bent u duizelig? Nee. (Bij angst voor een hersentumor). Ik heb wel eens de indruk dat een SOLK patiënt op die vragen net iets gretiger antwoordt en 'ja' zegt. Hetzij om de medische machinerie in werking te stellen en weer een stap verder te komen (CT scans e.d.), hetzij om al in het anamnesegesprek bevestiging te krijgen dat er toch echt iets serieus aan de hand is. En dat hoeft dan niet per se een hersentumor te zijn, want niemand wil dat graag hebben, ook een SOLK patiënt niet.
Maar dat eer op een diepere psychologische laag verschillen zijn tussen SOLK- en niet SOLKpatiënten lijkt voor mij wel duidelijk, al is dat dan misschien niet met de in het artikel genoemde 'talige markeerders' te vangen.
Voor mij is een SOLK patiënt daarom niet eens zozeer iemand waarbij de klachten Somatisch Onverklaarbaar (moeten) zijn, maar waarbij een bepaald antwoordpatroon te herkennen is om a) de angst voor iets ernstigs meer dan gemiddeld naar voren te brengen en b) de dokter toch vooral de klachten serieus te laten nemen.
W.J. Duits
bedrijfsarts, Houten
Ooit heb ik geleerd "De betekenis van de boodschap is de reactie die deze oproept". Dat wil zeggen: Het is niet de "zender" die de betekenis geeft, maar de "ontvanger". Het is net hoe je als "ontvanger" er in staat. Dat laat deze studie ook weer dui...delijk zien.