Opnieuw somber klimaatrapport van The Lancet

De Lancet Countdown on Health and Climate Change maakt deze week voor het zevende achtereenvolgende jaar de balans op en die stemt opnieuw niet vrolijk: het komt met stijgende cijfers over voedselonzekerheid, besmettelijke en hittegerelateerde ziekten en sterfgevallen door blootstelling aan luchtvervuiling. Dit zevende rapport is het werk van 99 experts verbonden aan 51 instellingen, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), en werd geleid door University College London.

Fossiele brandstoffen

Belangrijk aandachtspunt is deze keer het feit dat de overgrote meerderheid van de geanalyseerde landen nog steeds samen honderden miljarden dollars uitgeven aan subsidies voor het gebruik van fossiele brandstoffen. In het huidige tempo van verandering zou het volledig koolstofarm maken van het energiesysteem 150 jaar duren, aldus het rapport. Die traagheid heeft tal van desastreuze gevolgen. Zo bedreigen stijgende temperaturen en extreme weersomstandigheden oogstopbrengsten, waardoor het groeiseizoen van gewassen direct wordt verkort: met 9,3 dagen voor maïs, 1,7 dagen voor rijst en 6 dagen voor winter- en zomertarwe. Extreme hitte werd in 2020 in verband gebracht met 98 miljoen meer mensen die matige tot ernstige voedselonzekerheid rapporteerden in 103 landen dan jaarlijks tussen 1981 en 2010. ‘Verdere stijgingen in temperatuur, frequentie en intensiteit van extreme weersomstandigheden en kooldioxideconcentraties zullen de beschikbaarheid van en toegang tot voedzaam voedsel nog meer onder druk zetten, vooral voor de meest kwetsbaren. Dit is met name zorgwekkend aangezien de wereldwijde voedselvoorzieningsketens dit jaar opnieuw zeer kwetsbaar zijn gebleken voor schokken, wat zich uit in snel stijgende voedselprijzen en evenredige toename van voedselonzekerheid’, zegt Elizabeth Robinson van de Lancet Countdown Working Group in een toelichting voor de pers.

En wat het thema voeding betreft: het rapport constateert ook dat versnellen van de overgang naar meer evenwichtige en plantaardige voeding niet alleen de uitstoot van de landbouwsector door de productie van rood vlees en melk met 55 procent zou verminderen, maar jaarlijks ook tot 11,5 miljoen sterfgevallen zou voorkomen en het risico op zoönotische ziekten zou verlagen.

Robuuste stelsels van gezondheidszorg zijn essentieel om de bevolking te beschermen tegen de negatieve gezondheidseffecten van klimaatverandering, aldus The Lancet Countdown. Helaas zijn die stelsels mondiaal echter sterk verzwakt door de effecten van de covid-19-pandemie, en zijn de beschikbare middelen voor klimaatactie gedaald. Positief is wel dat de gezondheidssector, hoewel nog steeds verantwoordelijk voor 5,2 procent van alle wereldwijde emissies, ‘indrukwekkend leiderschap’ heeft getoond: zestig landen hebben inmiddels toegezegd over te stappen op klimaatbestendige en/of koolstofarme of nettokoolstofvrije gezondheidssystemen.