Oorzaak acute hepatitis bij kinderen is stap dichterbij

Nadat in april bekend werd dat er een sterke toename was aan ernstige hepatitis met onbekende oorzaak bij kinderen, is er voortgang geboekt in het achterhalen van de oorzaak en lijkt het aantal gevallen af te nemen.

Ruben de Kleine, kinderlevertransplantatiechirurg aan het UMC Groningen: ‘Uit een recent overzicht in het vakblad van het European Center of Disease Control lijkt het aantal gevallen van ernstige hepatitis onder jonge kinderen af te nemen. Maar wat dit betekent voor het komende najaar is onduidelijk: komt er een nieuwe golf aan of juist niet?’ In het artikel worden 427 kinderen (<16 jaar) beschreven met acute hepatitis van onbekende oorzaak die van 1 oktober 2021 tot 16 juni 2022 via het European Surveillance System (TESSy) door landen in de WHO-regio Europa (53 landen) zijn gemeld. Ongeveer 77 procent van de gemelde kinderen was jonger dan 5 jaar. Vanaf begin mei (week 18) is er een afname te zien van het aantal meldingen. De onderzoekers maken de kanttekening dat dit nog een vertekend beeld kan zijn, omdat het soms een aantal weken na de eerste symptomen duurt voordat hepatitis zich ontwikkelt. Een andere bevinding is dat het erop lijkt dat het Verenigd Koninkrijk (VK) relatief meer gevallen en met andersoortig ziekteverloop heeft dan andere landen, maar ook dit kan komen door variatie in onder meer de surveillancedata en opnamecriteria. De WHO rapporteerde in juli nog dat wereldwijd meer dan duizend kinderen met deze mogelijke aandoening gemeld zijn.

Mogelijke oorzaak

Twee onderzoeksgroepen uit het VK berichten op 25 juli dat ze een hypothese hebben over de oorzaak van de hepatitis. De gedachte is dat er minimaal twee virusinfecties nodig zijn om de ziekte uit te lokken: een adenovirus of herpesvirus, in combinatie met het adeno-associated virus-2 (AAV2). Het onderzoek heeft nog geen peerreview ondergaan. Aan de hand van bloedonderzoek en – als er een levertransplantatie had plaatsgevonden – leveronderzoek bij in totaal 35 kinderen bleek dat een groot deel positief testte voor AAV2, een parvovirus dat niet kan repliceren zonder aanwezigheid van een ander ‘helper’-virus. Ruben de Kleine doet samen met collega-onderzoekers in Groningen en het LUMC ook onderzoek bij de Nederlandse kinderen met hepatitis van onbekende oorzaak en geeft ook aan dat deze nieuwe speler, AAV2, mogelijk van belang is: ‘We dachten altijd dat AAV2 een ‘innocent bystander’ was, maar mogelijk speelt deze toch meer een rol dan we dachten. Tegelijkertijd spelen waarschijnlijk ook bepaalde predisponerende factoren mee die bijvoorbeeld te maken hebben met het immuunsysteem. We zijn nu bezig met nader onderzoek naar vijf van de kinderen die het meest ernstig ziek waren, waarvan vier een levertransplantatie kregen.’

Het laatste woord over de oorzaak is nog niet gezegd. ‘Het is nu vooral belangrijk dat we van alle kinderen en toekomstige nieuwe gevallen met deze hepatitis materiaal en gegevens veiligstellen’, aldus de Kleine.