Ondergedoken

Overdag mag ik studeren in de boeken die ik van huis heb meegenomen. Ik wil accountant worden. Ik ben een joodse jongen uit een eenvoudig gezin. Mijn vader is jazzpianist, mijn moeder is diamantbewerkster. Ik kan goed leren. Normaal zou ik zeker gaan studeren. Maar het is 1940 en ons land is bezet en de vooruitzichten zijn niet best. Mijn ouders zeggen: je kunt beter een praktisch beroep kiezen. Het wordt de handelsschool.
Nu zit ik ’s avonds na het eten in de woonkamer. Ik studeer, Wim heeft meestal nog werk in de praktijk. Sieneke maakt huiswerk. Annie leest een boek, speelt soms piano.
Als de dochter naar bed is, raken we meestal in gesprek. Annie is geïnteresseerd in mijn achtergrond, over de oorlog, mijn weggevoerde familieleden, maar vertelt ook veel over haar eigen leven. Ze heeft een moeilijke jeugd gehad, gekenmerkt door zware depressies, in een omgeving die daar niet aan gewend en weinig behulpzaam was. Des te meer was ze in behandeling geweest bij diverse specialisten, maar altijd zonder succes. Totdat ze in contact kwam met professor A., een bekende psychiater. Die was de eerste geweest, zegt ze, die haar begreep. In menig avondgesprek tussen Annie en mij blijkt hoe diep haar dankbaarheid is voor de wijze waarop prof A. haar heeft geholpen.
Dit alles is voor mij volslagen nieuw en maakt diepe indruk op mij. Totdat ik opeens denk: dat wil ik ook! Ik wil psychiater worden en mensen echt gaan helpen.
Ik bespreek de zaak met mijn pleegouders, die niet alleen akkoord gaan, maar alles in het werk stellen om dat voor elkaar te krijgen. Ze engageren een leraar middelbaar onderwijs die clandestien aan huis komt en me lesgeeft in de vakken die ik nog niet heb gehad en die vereist zijn voor het hbs-b-diploma. Direct na de bevrijding leg ik dat examen af. Ik ben deze mensen oneindig dankbaar. Ik ben dokter geworden. En zelfs huisarts. Geen moment spijt van gehad.

Jack Courant, huisarts niet-praktiserend, Amsterdam