OM seponeert euthanasiezaak voorwaardelijk 

Een specialist ouderengeneeskunde van het Expertisecentrum Euthanasie die in 2017 euthanasie uitvoerde bij een 67-jarige vrouw, wordt niet vervolgd. Haar zaak wordt voorwaardelijk geseponeerd. Dat heeft het Openbaar Ministerie vorige week bekendgemaakt. 

De zaak, met RTE-nummer 2017-103, was de laatste van een reeks van vijf geruchtmakende justitiële vooronderzoeken naar euthanasiezaken waarin de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) hadden geoordeeld dat de arts niet volgens de zorgvuldigheidseisen handelde. In één daarvan, de zaak tegen specialist ouderengeneeskunde Marinou Arends, kwam het tot vervolging voor moord. Dit werd de eerste strafzaak in de geschiedenis van de euthanasiewet. De rechter ontsloeg de arts van rechtsvervolging en de Hoge Raad bekrachtigde dat vonnis in april 2020. De andere drie zaken –waaronder zaak 2017-79 tegen deze zelfde arts van het Expertisecentrum – waren al eerder geseponeerd. Het OM zette het onderzoek naar zaak 2017-103 in de koelkast tot de zaak-Arends achter de rug zou zijn. 

Negatief advies 

De specialist ouderengeneeskunde verleende euthanasie aan een wilsonbekwame patiënte met alzheimer op basis van haar al wat oudere schriftelijke wilsverklaring. Van de RTE kreeg dit het predicaat onzorgvuldig omdat de patiënt haar verzoek niet meer had herhaald en de arts onvoldoende had onderbouwd waarom zij was afgeweken van het oordeel van de SCEN-arts. De inspectie wachtte het oordeel van de Hoge Raad niet af en startte dit voorjaar een tuchtzaak tegen de arts. Dit leidde tot een waarschuwing van de arts door het Regionaal Tuchtcollege in Amsterdam. Volgens de tuchtrechter had de arts de wilsverklaring terecht aangenomen als een verzoek. Maar ze had wel beter moeten toelichten waarom ze het negatieve advies van de SCEN-arts niet volgde. De arts heeft hiertegen beroep ingesteld. 

Lange duur 

Het OM laat weten dat de arts alleen een verwijt valt te maken ten aanzien van de wettelijke consultatie-eis. Het merkt ook op dat de RTE in 2017 terecht tot haar oordeel kwam. Het sepot is ingegeven doordat ‘ander dan strafrechtelijk ingrijpen prevaleert en de arts door het feit en de gevolgen van deze zaak (waaronder de lange duur van het strafrechtelijk onderzoek) is getroffen’. De arts werkt bij het Expertisecentrum Euthanasie. Ze voerde zo’n tachtig keer euthanasie uit, maar is daarmee gestopt in verband met het onderzoek. 

Tweede SCEN-advies 

Het Expertisecentrum Euthanasie stelt in een reactie dat het OM hier meer eisen stelt dan de euthanasiewet. Bestuurder van Expertisecentrum Euthanasie Sonja Kersten zegt op de website: ‘Natuurlijk wil elke arts een ondersteunend SCEN-advies, een wettelijke vereiste is het echter niet. De wet eist een beoordeling door een onafhankelijke arts met als doel dat de uitvoerend arts hierop reflecteert, beschouwt, overweegt en afweegt. Dit is gebeurd. De arts heeft uitgebreid gereflecteerd. Niet alleen met de SCEN-arts, ook met een klinisch geriater van het expertisecentrum en met een zestal collega-artsen tijdens een multidisciplinair overleg. Dit mdo van Expertisecentrum Euthanasie is de ultieme plek voor reflectie.’ 

Vandaag publiceerden de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) een aanpassing van de EuthanasieCode 2018 naar aanleiding van het arrest van de Hoge Raad in de zaak-Arends.