NZa: zorgaanbieders ‘misleiden’ patiënten over verzekering

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dreigt zorgaanbieders die patiënten ongerust maken over hun zorgverzekering, met een boete. De NZa zegt te reageren op vele meldingen over het verspreiden van misleidende informatie.

‘Als u bij VGZ (of een gelieerde verzekeraar) verzekerd bent, is er een flinke kans dat u of uw gezin in 2020 géén toegang heeft tot ziekenhuiszorg, diagnostiek of geestelijke gezondheidszorg in de buurt. U kunt voor 1 januari van verzekeraar wisselen. Bedenk wat u doet!’ Dat stond op een poster die huisarts Nico Terpstra uit Venhuizen in december 2019 online zette. Wat eraan voorafging: een opiniestuk van zijn hand in het Noordhollands Dagblad over hoe zorgverzekeraar VGZ de eerstelijnszorg in zijn ogen ‘om zeep hielp’. Aanleiding daarvoor was de manier waarop de verzekeraar, zegt Terpstra: ‘de stekker trok uit het Hoornse diabeteszorgsysteem, waar heel veel tijd en zorg aan is besteed, en dat heel goed werkte. Voor mij was dat de druppel van jarenlang gejeremieer met VGZ, die bij ons in de regio West-Friesland de dominante verzekeraar is. Ik zeg niet dat andere verzekeraars zo goed zijn, maar wat mij betreft is VGZ de slechtste van de slechten.’ Het stuk in het Noordhollands Dagblad werd online verder verspreid, zegt Terpstra: ‘Uit alle hoeken en gaten kwamen boze dokters. Toen kwam er een poster voorbij die door huisartsen uit de Hoeksche Waard is gemaakt. Ik heb die iets aangepast en online gezet. Daarin informeer ik patiënten over wat het beleid van VGZ voor hen kan betekenen en adviseer ik hen goed na te denken. Die poster is verder verspreid en dat heeft blijkbaar tot onrust geleid.’ In ieder geval vroeg een medewerker van VGZ – die laat weten dat ze Nico Terpstra niet zelf konden spreken – aan een van de huisartsassistenten om de poster weg te halen. Want, laat een VGZ-woordvoerder weten: ‘Het is pertinent onjuist wat er staat. We hebben al deze zorg gecontracteerd in de regio. Het is prima als je het niet eens bent met ons beleid, maar dit zorgt voor onnodige onrust onder patiënten.’

Huisarts Terpstra: ‘Ik informeer patiënten over wat het beleid van VGZ voor hen kan betekenen’

Druk op onderhandelingen

Niet veel later plaatste de NZa een bericht op de eigen website, waarin zij zorgaanbieders waarschuwde die patiënten ongerust maken over hun zorgverzekering: ‘We zien dat sommige zorgaanbieders mensen adviseren om over te stappen en hen ongerust maken als ze dit niet doen. Als zij hier niet mee stoppen, zullen wij maatregelen nemen. Dat kan leiden tot een boete.’ Volgens een NZa-woordvoerder gingen hieraan vele meldingen vooraf, vooral over huisartsen, ggz-instellingen, ziekenhuizen en wijkverpleging. Deze zouden misleidende informatie verspreiden, via onder meer posters, Twitter en websites. De meldingen zijn afkomstig van verschillende partijen, zoals verzekeraars, patiënten en zorgaanbieders. De NZa-woordvoerder: ‘Het gaat bijvoorbeeld om zorgaanbieders die patiënten aanraden een bepaalde polis af te sluiten, omdat die voor die aanbieders zelf het meest voordelig zijn. Of over huisartsen die zeggen dat een patiënt misschien het volgende jaar niet terecht zou kunnen bij een bepaald ziekenhuis. Dat weten ze niet, de onderhandelingen lopen immers nog.’ Wat de NZa vooral niet zint, is dat de zorgaanbieders op deze wijze de druk op de onderhandelingen met zorgverzekeraars proberen op te voeren. ‘Ze proberen hier hun eigen positie mee te versterken, maar de patiënten zijn hiervan de dupe. Bijvoorbeeld omdat ze daardoor overstappen naar een andere verzekeraar terwijl een andere polis misschien niet goed bij hun wensen aansluit.’ Op basis van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) kan de NZa boetes opleggen, maar zover is het nog lang niet, zegt de woordvoerder: ‘We gaven dit signaal af in december, omdat het dan de tijd is waarin mensen van verzekeraar wisselen.’ De woordvoerder kan niet zeggen hoe hoog eventuele boetes kunnen zijn. Het is overigens zorgverzekeraars ook niet toegestaan om misleidende informatie te verstrekken.

‘Op dezelfde dag dat de NZa dat bericht plaatste, stuurde een senior zorginkoper van VGZ dat per mail door aan mijn praktijk’, zegt huisarts Terpstra. Hij koos eieren voor zijn geld en roept huisartsen op om de poster niet meer op te hangen of weg te halen. Niet omdat hij denkt dat hij patiënten heeft misleid. ‘Ik heb gelijk, maar gelijk hebben en gelijk krijgen zijn twee verschillende dingen.’ Sinds Terpstra via sociale media zijn verhaal deed over de druk die hij vanuit VGZ en NZa voelde, ontstond er echter veel commotie over de kwestie. De gewraakte poster werd alsnog volop gedeeld.

En de opmerking van de NZa dat zorgaanbieders de onderhandelingen proberen te beïnvloeden op deze wijze? Terpstra: ‘Dat is in mijn geval apert onwaar. Ik zit niet aan de onderhandelingstafel. Ik hoef ook niet meer geld. Ik wil alleen goed voor mijn patiënten kunnen zorgen en daarbij worden ondersteund.’

16 miljoen niet uitbetaald

Een andere partij die recentelijk man en paard noemde was de Parnassia Groep. Begin december maakte deze grote ggz-instelling bekend dat de onderhandelingen over het vergoeden van al dan niet al geleverde zorg waren stukgelopen. VGZ zou 16 miljoen euro aan declaraties uit 2018 en 2019 niet willen uitbetalen. Parnassia maakte daarom bekend de rest van het jaar geen intakes meer te verrichten bij VGZ-verzekerden. Op de website stond: ‘In de bres springen voor de VGZ-verzekerden willen we wel, maar kunnen we niet. We beschikken eenvoudig niet over de miljoenen die daarvoor nodig zijn.’ Parnassia wees op de website destijds expliciet op de mogelijkheid om over te stappen naar een andere zorgverzekeraar als patiënten er zeker van wilden zijn om in 2020 terecht te kunnen bij Parnassia. Op dat moment was er namelijk (nog) geen contract voor 2020 afgesloten. Er ontstond onrust onder patiënten, en de NZa was not amused, of zoals het op Twitter schreef: ‘Mensen hoeven zich geen zorgen te maken. We accepteren dit niet en willen duidelijkheid voor patiënten en verzekerden. Begin volgende week moeten de partijen om tafel komen bij de NZa.’ Alzo geschiedde: de kibbelende partijen kwamen tot een vergelijk waardoor de intakes toch doorgang konden vinden en er ook voor 2020 een contract werd gesloten. Een Parnassia-woordvoerder: ‘De reuring heeft wel geholpen. Je kunt je afvragen of die actie, het zoeken van media-aandacht, netjes was. Maar als men zegt dat wij dit over de rug van de patiënten hebben gedaan, nee, dat klopt niet. We hebben dit juist voor onze patiënten gedaan. Je kunt niet eindeloos doorbehandelen als je daarvoor niet wordt betaald. Dat gaat een keer knellen. En wij zijn een grote partij, dus wij moeten ons laten horen. Voor kleinere zorgaanbieders is dat veel moeilijker, maar in de nasleep van deze hele kwestie hebben we wel gehoord dat voor hen vergelijkbare problemen spelen. Hopelijk liften zij mee op de resultaten die wij hebben behaald.’