Laatste nieuws
Nieuws

NVvP: ‘Verplichte anticonceptie soms acceptabel’

Plaats een reactie

De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) vindt dat verplichte anticonceptie in ernstige gevallen tijdens gedwongen behandeling met uiterst zorgvuldige afweging acceptabel en terecht kan zijn voor de duur van de verplichte behandeling. De psychiaters doen deze uitspraak nadat de Volkskrant berichtte dat rechters het afgelopen jaar voor zeker zes kwetsbare vrouwen een zorgmachtiging voor verplichte anticonceptie hebben afgegeven.

De nieuwe Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg, die op 1 januari 2020 in de plaats kwam van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz), blijkt ruimte te bieden om vrouwen met ernstige psychiatrische problematiek anticonceptie op te leggen. ‘In de nieuwe wet gaat het om het afwenden van ernstig nadeel voor de betreffende persoon of voor anderen’, zei oud-kinderrechter Cees de Groot in de Volkskrant. ‘Daartoe kan de officier van justitie een zogenoemde zorgmachtiging aanvragen die getoetst wordt door de rechter. Langs die weg kun je iemand niet alleen verplicht laten opnemen of medicijnen toedienen, maar ook verplicht anticonceptie opleggen.’

 

Recht op voortplanting

In een vonnis van Rechtbank Rotterdam uit 2020 bijvoorbeeld motiveert de rechter de verplichte anticonceptie als volgt: ‘Betrokkene is op dit moment niet in staat een kind te verzorgen, dus als zij een kind zou krijgen zou zij dit waarschijnlijk weer moeten afstaan, wat ook zeer pijnlijk voor haar is en zorgt voor verergering van het toestandsbeeld. Om te voorkomen dat betrokkene op die manier ernstig nadeel ondervindt, is anticonceptie verplicht opgelegd.’ De NVvP bevestigt dat zich dergelijke situaties kunnen voordoen: ‘Het recht op voortplanting is een groot goed. Toch kunnen zich situaties voordoen waarin iemand door een psychiatrische aandoening, vaak in combinatie met verslavingsproblematiek en of een verstandelijke beperking, zelf zo kwetsbaar is dat de persoon niet in staat is de zorg voor een kind op zich te nemen en dat een zwangerschap het beloop van de aandoening, behandeling en herstel in de weg kan staan’, schrijft de NVvP op de website.

 

Uiterste terughoudendheid

De zes zaken uit duizenden zorgmachtigingen per jaar – in 2020 waren het er 14 duizend – laten volgens de NVvP zien dat ‘in de praktijk inderdaad uiterste terughoudendheid wordt betracht’ bij het tijdelijk inperken van het recht om zwanger te worden. De psychiaters wijzen op het GGD-programma ‘Nu niet zwanger’ dat in 70 procent van de gevallen succesvol is.

 

Schade aan moeder of aan kind

Het recht op privacy, de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam en het recht op een familieleven en om een gezin te stichten verhinderen de toepassing van gedwongen anticonceptie. Wel kunnen wilsonbekwame personen, bijvoorbeeld met een ernstige verstandelijke beperking, met toestemming van hun wettelijk vertegenwoordiger anticonceptie krijgen zonder instemming of ondanks verzet van de persoon zelf. Ondanks pleidooien van voorstanders is gedwongen anticonceptie bij wilsbekwame personen niet mogelijk. ‘Tenminste, niet met het doel om te voorkomen dat een eventueel kind schade lijdt’, voegt de KNMG daaraan toe op haar website. Maar in de zes zaken is niet de gezondheid van het kind maar die van de moeder het argument.

lees ook
Nieuws psychiatrie anticonceptie
  • Eva Nyst

    Eva Nyst werd geboren in Australië en groeide op in Middelburg. Ze studeerde filosofie en theologie aan de Universiteit van Amsterdam en werkte twee jaar als journalist bij De Volkskrant. Van 2001 tot 2022 was ze in dienst bij Medisch Contact. Sindsdien is zij werkzaam bij de KNMG als beleidsadviseur.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.