Noodzakelijke keuzes in de vaccinatiestrategie

Het risico van een column in deze tijd is dat de inhoud achterhaald is tegen de tijd dat Medisch Contact verschijnt. Maar een thema dat mij nu erg bezighoudt en volgende week ongetwijfeld onverminderd van belang is, is het overeind houden van de zorg in deze ­pandemie.

Er zijn grote zorgen over wat er gebeurt als de Britse variant hier flink gaat rondwaren. In de hele zorg bereiden we ons daar zo goed mogelijk op voor, door de scenario’s paraat te hebben. In de huisartsenzorg doen we dat bijvoorbeeld met de huisartsenrampenopvangplannen (de Harops). Specifiek voor de ic’s is er het draaiboek ‘code zwart’, waar het afgelopen jaar het nodige over te doen is geweest. Gelukkig kon dat draaiboek tot nu toe in de kast blijven liggen, maar het is goed dat het er (alvast) is.

Wat ik er vooral zo goed aan vind, is de manier waarop het tot stand is gekomen. Want het draaiboek behandelt de situatie waarin alleen medische afwegingen niet meer voldoende zijn om te bepalen wie een plek krijgt op de ic. De Federatie Medisch Specialisten en de KNMG hebben daarom niet alleen medici maar ook ethici betrokken bij het opstellen. En ze hebben de discussie ook maatschappelijk gevoerd. Mooi om te zien hoe zij de ouderenbonden hierin hebben betrokken en dat die de uitgangspunten onderschrijven. Want uiteindelijk gaat dit ook over een maatschappelijke keuze.

Huisartsen en GGD’s kunnen meer prikken

Ook bij de vaccinatiestrategie kom je er niet met een puur medische benadering, maar moet je ethische en bredere maatschappelijke overwegingen meenemen. De eerste twee goed­gekeurde vaccins werken goed bij ouderen. Dat is zeer relevant voor de strategie, maar het is niet de enige afweging om mee te nemen. Ook de vraag hoe we de zorg overeind kunnen houden, wordt immers steeds nijpender. Daar kunnen we vanuit twee kanten iets aan doen. De eerste is: voorkomen dat mensen in het ­ziekenhuis en op de ic belanden. De tweede is: zorgen dat er zo min mogelijk mensen uitvallen die in cruciale delen van de zorg werken. Hoe neem je dat mee in de strategie?

Een gemakkelijk antwoord op die vragen is er niet. Vaststaat dat welke beslissing er ook wordt genomen, die zal leiden tot onvrede. En dat is begrijpelijk. Want in de situatie waarin we niet meteen voldoende vaccins beschikbaar hebben voor iedereen, is er geen uitkomst waarbij je aan alle wensen kunt voldoen.

Het maken van een keuze is echter zeer noodzakelijk. Laten we die dan zó maken dat zoveel mogelijk mensen – coronapatiënten en niet-corona-patiënten – de zorg krijgen die ze echt nodig hebben. Dus pleit ik voor een gemixte strategie: patiënten die het meeste risico lopen én zorgmedewerkers op cruciale posities (zoals dat gedeeltelijk nu al in gang is gezet).

En laten we ook als de wiedeweerga het tempo van vaccineren drastisch verhogen. De huis­artsen en de GGD’s hebben de capaciteit in huis om meer te prikken, laten we die dan ook benutten!

auteur

Ella Kalsbeek, voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging