Laatste nieuws
Wetenschap

Nobelprijs brengt nieuwe pijnmedicatie dichterbij

1 reactie
Jonathan Nackstrand/AFP/ANP
Jonathan Nackstrand/AFP/ANP

Hoe nemen mensen pijn, temperatuur en aanraking waar? En hoe worden deze signalen doorgegeven aan het zenuwstelsel? David Julius en Ardem Patapoutian ontvingen de Nobelprijs voor Geneeskunde 2021 voor hun bijdrage aan het antwoord op deze fundamentele vragen.

Een koud briesje op je wangen, de brandende zon op je huid, de textuur van alles wat je aanraakt en pijn als je je stoot. Het zijn allemaal voorbeelden van sensorische informatie die je lichaam continu verwerkt. Maar hoe de prikkels in zenuwcellen worden omgezet in een elektrisch signaal, was onduidelijk totdat de laureaten de hiervoor verantwoordelijke receptoren ontdekten.

 

DNA-bibliotheek

Eind jaren ‘90 deed David Julius onderzoek naar pijnsignalering met behulp van capsaïcine, de stof die in hete pepers zorgt voor een branderig gevoel. Hierbij werkte hij vanuit de veronderstelling dat een enkel gen verantwoordelijk zou zijn voor pijnsignalering.

Hij stelde een cDNA-bibliotheek samen, met daarin genen van sensorische zenuwcellen die gevoelig zijn voor capsaïcine. Deze genen bracht hij vervolgens een voor een tot expressie in capsaïcineongevoelige cellen totdat deze daarop reageerden. Dit gen bleek de bouwstenen te bevatten van een receptor genaamd TRPV1. Deze bleek ook te worden geactiveerd bij een temperatuur van 43 graden, die men als pijnlijk ervaart.

Na deze vondst, identificeerden beide laureaten afzonderlijk van elkaar ook receptoren die geactiveerd worden bij andere temperaturen en druk. Met behulp van deze sensoren registreert je lichaam aanraking, maar ook of je blaas vol zit en wordt je bloeddruk gereguleerd.

 

Pijnbestrijding

Het onderzoek van de Nobelprijswinnaars geeft inzicht in hoe pijnprikkels werken. Het Nobelcomité noemde dat van groot belang, omdat pijn bij veel medische problemen centraal staat. Deze ontdekking wordt momenteel dagelijks toegepast in de praktijk. Artsen schrijven regelmatig capsaïcinecrème of -pleisters voor om pijn tegen te gaan. Door de stof op pijnlijke plekken aan te brengen, raken de pijnzenuwen overprikkeld en zullen ze op den duur minder hevig reageren.

Nu bekend is welke receptor verantwoordelijk is voor het doorgeven van pijnprikkels, proberen wetenschappers deze te blokkeren om zo pijn te voorkomen. Dit is echter een stuk makkelijker gezegd dan gedaan.

Met behulp van verschillende moleculen is geprobeerd om TRPV1 in muizen uit te schakelen en zo te voorkomen dat een pijnprikkel kan worden doorgegeven. Uit dit onderzoek blijkt echter dat TRPV1 naast pijnsignalering ook belangrijk is voor de regulering van de lichaamstemperatuur. Als de receptor was geblokkeerd, steeg de lichaamstemperatuur van de muizen ongecontroleerd. Onderzoekers zijn nog volop op zoek naar nieuwe moleculen die in de toekomst als pijnmedicatie kunnen dienen.

lees ook
Nieuws Wetenschap
  • Laura ter Steege

    Laura ter Steege is voormalig journalist bij Medisch Contact. Haar focus lag met name op de wetenschap.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • J.M. Keppel Hesselink

    pijnarts, Bosch en Duin

    Het is denk ik wel uiterst relevant om aan dit juichende artikel toe te voegen dat de NNT van capsaicine 8% slechts 10 is....9 patienten van de 10 reageren dus NIET voldoende op de behandeling.....Vandaar is het ook onbegrijpelijk dat er zo weinig fa...rmaceuten momenteel nog geïnteresseerd zijn in de verbetering van pijnbehandeling bij neuropathische pijnen!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.