Nivel brengt knelpunten huisartsenzorg in kaart
4 reactiesHet Nivel heeft twintig factsheets uitgebracht die de knelpunten in de huisartsenzorg in evenzoveel regio’s cijfermatig in kaart brengen.
De sheets geven antwoord op vragen als: Hoe gaat de vraag naar huisartsenzorg zich de komende vijf jaar ontwikkelen? Hoeveel personele capaciteit staat daartegenover? Sluiten vraag en aanbod van opleidingsplaatsen op elkaar aan? En voor welke functies ervaren huisartsen tekorten en met welke oplossingen zijn ze bezig? Met deze twintig factsheets is het beeld van de regionale huisartsenzorg voor heel Nederland nu compleet. Eerder dit jaar kwam het Nivel al met acht factsheets, die grotendeels betrekking hadden op de regio’s Amsterdam, Rotterdam, Brabant en Zeeland.
De factsheets zijn gebaseerd op onderzoek met een onlinevragenlijst onder huisartsenpraktijken en huisartsenposten, daarnaast is gebruikgemaakt van informatie van pensioenfondsen, onderwijsinstellingen en zorgverzekeraars. De 28 regio’s komen overeen met een bestaande indeling van arbeidsmarkregio’s in de zorg. Daardoor kunnen de factsheets ook gemakkelijk worden vergeleken met de arbeidsmarktinformatie over andere zorgsectoren.
Ronald Batenburg, programmaleider bij het Nivel en hoogleraar arbeids- en organisatievraagstukken in de zorg (Radboud Universiteit) leidde het onderzoek. Hij zegt dat elke regio weliswaar zijn eigen knelpunten en tendensen kent, maar dat er niettemin toch algemene conclusies te trekken zijn. En die verrassen inmiddels niet meer; ook de nieuwe factsheets bevestigen het beeld dat de huisartsenzorg onder druk staat. Batenburg: ‘De perifere gebieden hebben meer moeite met werven van huisartsen en ondersteunend personeel dan de urbane regio’s. Dat heeft onder meer te maken met de plaatsen waar huisartsen, doktersassistenten en POH’s worden opgeleid; ze gaan vaak aan de slag in het gebied waar ze zijn afgestudeerd.’ Verder laten de cijfers zien dat huisartsenpraktijken overal te maken hebben met een toename van ouderen en chronisch zieken. En dat huisartsen uit alle regio’s een hoge werkdruk ervaren.
In verschillende regio’s is men inmiddels bezig vraag en aanbod op elkaar af te stemmen of regio’s aantrekkelijker te maken voor vestiging. Dat gaat het Nivel monitoren door de praktijkenquête opnieuw uit te zetten. Batenburg: ‘Dit jaar doen we dat allereerst in zes arbeidsmarktregio’s in Oost-Nederland, in opdracht van de Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn Oost-Nederland. De resultaten worden eind oktober verwacht.’ Ook in de rest van Nederland zal het Nivel het onderzoek op soortgelijke wijze voortzetten. ‘Het belangrijkste is dat huisartsenpraktijken niet alles zelf proberen op te lossen. Onze cijfers moeten juist de basis vormen voor regionaal overleg, voor slimme samenwerking en voor afstemming tussen partijen – praktijken, zorggroepen, huisartsenposten, gemeenten, zorgverzekeraars – om zodoende de regionale arbeids- en opleidingsmarkt van de huisartsenzorg te verbeteren en de tekorten onderling op te vangen. Maak bijvoorbeeld een ‘pool’ waarin je de beschikbare capaciteit bijeenbrengt en vervolgens flexibel tussen praktijken inzet. En als het kan, maak gebruik van de nieuwe generatie verpleegkundig specialisten en physician assistants. Maar ik weet ook: een one-size-fits-all-oplossing is er niet.’
Van Veen
huisarts, praktijkhouder, Kampen
@ Duits; het is wel degelijk een 'huisartsenprobleem'. Zoals Slock hieronder aangeeft wordt de huisartsenzorg ondergefinancieerd. Door zorgverzekeraars die de afspraken niet nakomen. VWS doet hier niets aan. Ik stoor mij behoorlijk aan wat woordvoerd...er Batenburg van het Nivel aangeeft.
Dat je knelpunten signaleert a la. Maar hij zou zich moeten onthouden van het opperen van 'oplossingen' zoals hij wel doet.
Hou gewoon je mond daarover als je er geen verstand van hebt.
VWS is nu aan zet om de zorgverzekeraars te dwingen huisartsenpraktijken fatsoenlijk te honoreren. Als dat niet gebeurt is het snel gedaan met het fenomeen 'huisarts'.
W.J. Duits
bedrijfsarts, Houten
Is het niet een veel breder probleem? Tegenwoordig is zeker op het academische niveau die een huisarts heeft ook heel gewoon een partner te hebben met ook een academisch niveau. Als dat artsen zijn, dan is het probleem relatief, want ook in de perife...rie, d.w.z. buiten de stedelijke gebieden, zijn er ziekenhuizen. Maar in de periferie heb je relatief weinig andere hoog-academische werkplekken, moeten we niet eens kijken hoe we dat kunnen oplossen? Dat is m.i. een veel breder probleem, dan ons alleen op de huisartsen en huisartsenposten te richten. Want waarom willen mensen liever in de Randstad blijven? Terwijl de huizen daar duur zijn? Het zelfde geldt ook voor het andere personeel, vaak zijn mensen tweeverdieners, als de partner geen werk kan vinden elders, dan zal er ook niet verhuisd worden.
Vorig jaar was ik op een bedrijfsbezoek in Oostenrijk, een bedrijf met een heel hoogwaardig product. Het bedrijf moest uitbreiden. Wat heel interessant was toen om te horen, dat het bedrijf in een andere regio ging uitbreiden "omdat in deze regio alle potentiële kandidaat werknemers wel bij hun aan het werk waren". De plek waar het bedrijf stond had plek genoeg om daar nog een tweede hal en meer bij te zetten. De grond was zelfs al in hun eigendom. Het bedrijf hield gewoon rekening met de weinig flexibele verhuisdrift in Oostenrijk en gaat naar de werknemers toe. Misschien voor Nederland ook eens een idee, in plaats van iedereen te concentreren in de Randstad met alle gevolgen van dien.
Dus het is geen "huisartsen probleem", het is een algemeen demografisch probleem.
Edy de jong
Huisarts, Zwolle
Zolang de financiering van de huisartsenpraktijk nog geënt is op een kruidenierspraktijk met een centraal beleid en te weinig vertrouwen in de ondernemingslust van de huisarts dus ook tekort aan funding zal het naar mijn mening een uitstervend beroe...p worden.
Geert Slock
Huisarts, Sluis
Deze nivel factsheets zijn naar goede gewoonte prachtig van vormgeving maar zeer ambtelijk en vaag. Het grootste probleem namelijk de chronische onderfinanciering van de huisartsenzorg mag vooral niet vermeld worden of van de grote baas.
Er bestaa...t al een pool met flexibele krachten genaamd waarnemers, in tegenstelling tot nurse practitioners ontvangen zij geen cent subsidie en werken voor ongeveer hetzelfde tarief als een garagist.