Nieuwe – veelal therapieresistente – huidschimmel rukt wereldwijd op

Onlangs meldden de Centers for Disease Control (CDC) dat ze de eerste twee besmettingen met de nieuwe schimmel Trichophyton indotineae in de Verenigde Staten hebben vastgesteld. Ook in Nederland en enkele andere Europese landen zijn inmiddels de eerste patiënten met ringworm door deze nieuwe schimmel gesignaleerd.

De Trichophyton indotineae (T. indotineae) is een nieuw geïdentificeerde Trichophyton-speciessoort die in veel gevallen resistent is voor het antimycoticum terbinafine. De nieuwe soort is voor het eerst ontdekt in India. Daar is deze schimmelsoort inmiddels al de meestvoorkomendeverwekkervantineacorporis, oftewel ringworm. ‘Dermatomycose door T. indotineae lijkt inderdaad een nieuwe opkomend infectieziekte, waarbij resistentie tegen de eerstekeusbehandeling (terbinafine) vaak gezien wordt’, laat Paul Verweij, hoogleraar klinische mycologie (Radboudumc), desgevraagd per e-mail weten.

Besmetting in de VS

De CDC meldden onlangs in een nieuwsbericht dat ze de eerste twee besmettingen met deze nieuwe schimmel in de VS hebben vastgesteld. In beide gevallen werkte terbinafine onvoldoende. Een van de twee patiënten had zelfs géén recente internationale reis achter de rug. Mogelijk is die besmetting dus ín de VS opgetreden. Die patiënte werd behandeld met itraconazol nadat terbinafine had gefaald. Verweij: ‘De schimmel geeft hardnekkige huidinfecties en het aantal geneesmiddelen dat we kunnen inzetten voor de behandeling is relatief beperkt, zeker als terbinafine afvalt.’

Surveillanceprogramma

Inmiddels zijn er ook in Europa meerdere besmettingen met T. indotineae bekend, zoals in België, Duitsland, Frankrijk én in Nederland. ‘We hebben naar schatting vijf gevallen gehad in Nederland die te herleiden zijn naar endemische landen, maar die herleidbaarheid zal verloren gaan als de schimmel zich gaat verspreiden.’ Overigens waren niet alle vijf terbinafineresistent.

Momenteel is er amper zicht op hoe de schimmel zich in Nederland verspreidt. Dat komt volgens Verweij onder meer doordat een surveillanceprogramma voor dermatomycose ontbreekt. In Frankrijk zijn in elk geval al besmettingen beschreven zonder een link naar endemisch gebied.

Lokale corticosteroïden

In 2018 verschenen de eerste wetenschappelijke publicaties waaruit bleek dat T. indotineae in India voorkwam. Maar retrospectieve studies lieten zien dat de eerste besmettingen al tussen 2004 en 2013 voorkwamen in India, Australië, Iran en Oman en in 2011 in Duitsland.

Dat de nieuwe schimmelsoort nu de meestvoorkomende verwekker van ringworm in India is, komt waarschijnlijk mede door misbruik en overmatig gebruik van lokale antischimmelmiddelen en corticosteroïden in die regio, aldus de CDC.

Nederland

Hiermee is het niet de verwachting dat de besmettingen in Nederland het patroon in India volgen en dat T. indotineae binnen tien jaar ook hier de meestvoorkomende verwekker van ringworm is. Desalniettemin verwacht Verweij wel dat het aantal besmettingsgevallen met T. indotineae in Nederland zal toenemen. Daarom is het belangrijk dat artsen aan de mogelijkheid van een T. indotineae denken bij patiënten met ringworm die onvoldoende op terbinafine reageren.