Na chemoradiotherapie bij endeldarmkanker niet altijd chirurgie

Jaarlijks worden zo’n drieduizend patiënten gediagnosticeerd met endeldarmkanker. De behandeling bestaat meestal uit neoadjuvante chemoradiotherapie of radiotherapie, gevolgd door een operatie waarbij de gehele endeldarm wordt verwijderd.

Bij een deel van de patiënten is na die eerste behandeling geen tumor meer zichtbaar is. Bij hen kan een afwachtend beleid worden gevoerd als alternatief voor de operatie, het zogeheten wait-and-see-beleid. Petra Custers e.a. (Antoni van Leeuwenhoek, Maastricht UMC+) inventariseerden de kwaliteit van leven van deze patiënten en publiceren hun bevindingen in JAMA Surgery.

Zij includeerden 278 patiënten met endeldarmkanker en een klinisch volledige of bijna volledige respons na neoadjuvante therapie in twee prospectieve cohortstudies: een singlecenterstudie (tussen 2014 en 2017) en een multicenterstudie (vanaf september 2017). Bij deze patiënten werd steeds een afwachtend beleid gevoerd en alsnog een lokale of totale mesorectale excisie uitgevoerd indien dat nodig was.

Ernstige darmdisfunctie

Na drie maanden rapporteerde ongeveer een kwart ernstige darmdisfunctie. Dat getal bleef ook na 12 en 24 maanden nagenoeg onveranderd. Bijna 32 procent van de mannelijke patiënten had last van ernstige erectiestoornissen en 19 procent meldde urinaire disfunctie. Voor vrouwelijke patiënten nam de seksuele bevrediging in de loop van de tijd af. Ondanks deze functionele problemen meldden patiënten over het geheel genomen na een ‘wait-and-see-beleid’ een goede kwaliteit van leven.

Twee commentatoren, Jennifer Hrabe en Muneera Kapadia, menen dat deze uitkomsten als leidraad kunnen dienen bij de voorlichting van patiënten over de gevolgen van de behandeling van endeldarmkanker. Uiteraard in het kader van shared decision making.