Minder wetenschappelijke publicaties ingetrokken

De laatste jaren neemt het aantal biomedische wetenschappelijke publicaties dat wordt ingetrokken af. Dat blijkt uit een stuk dat Mario Gaudino en collega’s onlangs in JAMA Internal Medicine publiceerden.

In de afgelopen vijftig jaar werden 5209 Engelstalige biomedische wetenschappelijke publicaties ingetrokken, bleek uit een analyse van de gegevens uit de onlinedatabank Retraction Watch. In ruim 83 procent van de gevallen betrof het publicaties over nieuwe onderzoeksdata van klinische studies. Op flinke afstand volgde als tweede de meta-analyse met 8,6 procent.

Twee derde van de geanalyseerde publicaties werd ingetrokken vanwege wangedrag, zoals duplicatie, plagiaat en/of gefabriceerde data. De meeste auteurs werden slechts met één ingetrokken publicatie in verband gebracht, maar er waren uitschieters. Zo hadden twee auteurs meer dan honderd ingetrokken publicaties op hun naam staan. De mediane tijd tussen publicatie en intrekking was bijna tweeënhalf jaar als dergelijk wangedrag de reden was. De ingetrokken publicaties werden negen keer geciteerd (mediaan). Ook hier waren uitschieters, want ruim 3 procent was zelfs al meer dan honderd keer geciteerd en anderhalf procent ruim tweehonderd keer. De mediane impactfactor van de tijdschriften waarin de ingetrokken publicaties verschenen was 3,17.

De onderzoekers vergeleken de cijfers ook met het aantal biomedische wetenschappelijk publicaties dat in dezelfde periode op de Scopus-databank verscheen. Uit die vergelijking bleek dat het aantal teruggetrokken publicaties na 1980 gestaag steeg en die stijging was vooral sterk tussen 2004 en 2014. Daarna daalde het aantal ingetrokken publicaties weer. Gaudino e.a. vinden het hoopvol dat het aantal teruggetrokken publicaties inmiddels daalt, maar geven geen verklaring voor deze trend.

doi: 10.1001/jamainternmed.2021.1807