Minder kans op postcovidsyndroom door metformine

Metformine gestart in de acute fase van een covid-19-infectie vermindert de kans op het postcovidsyndroom met 41 procent. Dat blijkt uit onderzoek van Carolyn Bramante e.a., gepubliceerd in The Lancet.

Een scala aan onderzoeken toonde eerder al bewijs voor het remmende effect van metformine op de virale replicatie van SARS-CoV-2 en een verlaagde kans op het ontwikkelen van een ernstige covidinfectie. Bramante e.a. verrichten met de Covid-out-trial een gerandomiseerde, viervoudig geblindeerde, placebogecontroleerde fase-III-trial in zes centra in de VS. Zij onderzochten het effect van metformine, maar secundair ook van ivermectine en fluvoxamine op het ontwikkelen van het postcovidsyndroom. De studie werd tussen eind 2020 en begin 2022 uitgevoerd. Een totaal van 1126 patiënten tussen de 30 en 85 jaar met overgewicht of obesitas en zonder eerder gebruik van de studiemedicatie werden geïncludeerd en voor minstens driehonderd dagen gevolgd. Ook zwangere vrouwen werden geïncludeerd. Zij hadden minder dan zeven dagen covid-19-symptomen en een positieve PCR-test minder dan drie dagen voor inclusie.

De geïncludeerde patiënten werden over zes verschillende studiegroepen gerandomiseerd, met elk een andere combinatie van de studiemedicatie en placebo (bijvoorbeeld metformine + placebo, metformine + ivermectine, ivermectine + placebo, et cetera). De helft van de studiepopulatie startte de medicatie binnen vier dagen na start van symptomen en de medicatie werd gedurende veertien dagen ingenomen. Driehonderd dagen na het begin van de covidinfectie was de cumulatieve incidentie van het postcovidsyndroom in de studiegroep met metformine 6,3 procent en in de studiegroep met placebo 10,4 procent. De diagnose postcovidsyndroom werd gesteld door een clinicus.

Eerdere analyses toonden dat metforminegebruik een relatieve risicoverlaging van 42,3 procent gaf op het ontwikkelen van een ernstige covidinfectie op de veertiende ziektedag. Tussen de verschillende subgroepen zoals vaccinatiestatus was geen significant verschil. Het starten van metformine binnen vier dagen na aanvang van covidsymptomen toonde een verlaagde kans op het ontwikkelen van het postcovidsyndroom ten opzichte van een latere start. Volgens de onderzoekers kan dit passen bij het veronderstelde effect van metformine op de virale replicatie. Ivermectine en fluvoxamine hadden geen verlagend effect op de incidentie ervan. De diagnose postcovidsyndroom was afhankelijk van het oordeel van de diagnosticerende clinicus en gezien de wisselende definiëring van het syndroom kan dit de studieresultaten hebben beïnvloed.

Er is niet onderzocht of metformine ook van meerwaarde kan zijn bij patiënten die al lijden aan het syndroom. In een begeleidend commentaar stelt Jeremy Faust, arts aan de Harvard Medical School: ‘Dit is het eerste bewijs van hoge kwaliteit door middel van een RCT waarin wordt aangetoond dat de incidentie van het postcovidsyndroom kan worden teruggedrongen door medische interventie; in dit geval metformine, een goedkoop en veilig middel waar we veel ervaring mee hebben.’