Minder adequate coronavaccinatierespons bij methotrexaat

Van de patiënten met een immuungemedieerde ontstekingsziekte die methotrexaat gebruikten, behaalde 62 procent een ‘adequate vaccinatierespons’. Zonder methotrexaat of als gezonde controlepersoon was dit ruim 90 procent. Dat blijkt uit een observationele studie van Rebecca Haberman e.a. die onlangs in Annals of the Rheumatic Diseases verscheen.

De onderzoekers combineerden een Amerikaans en Duits cohort. Dat resulteerde in 208 controles en 82 patiënten met een immuungemedieerde ontstekingsziekte, van wie 45 methotrexaat gebruikten. Voor en na toediening van twee doses van het Pfizer-vaccin bepaalden de onderzoekers de hoeveelheid IgG-antistoffen tegen het spike-eiwit van SARS-CoV-2. Met het door hen gekozen antistofafkappunt voor ‘adequate vaccinatierespons’ tegen covid-19, kwamen ze op een effectiviteit van rond de 62 uit in de methotrexaatgroep. Dat was aanzienlijk lager dan de 98 en 92 procent bij, respectievelijk, de controles en patiënten die geen methotrexaat gebruikten. Ook als de onderzoekers rekening hielden met factoren als leeftijd – die hoger lag in de groep met methotrexaat – een eerder doorgemaakte coronabesmetting of ander afkappunt, vonden ze een vergelijkbaar verschil.

Methotrexaatpauze

Of het hier om een verlaagde of vertraagde vaccinatierespons door methotrexaat gaat, weten ze niet, schrijven de onderzoekers. Toch staan deze bevindingen niet op zichzelf; methotrexaat heeft een vergelijkbaar effect op het griepvaccin. Voor dat vaccin is al langer een discussie gaande over de voor- en nadelen van een korte methotrexaatpauze rondom de vaccinatie.

Wel kent de studie van Haberman en collega’s een hoop mitsen en maren, zoals de observationele studieopzet, het kleine aantal deelnemers en een arbitrair afkappunt van de IgG-titers. Maar er is nog weinig gepubliceerd over dit onderwerp, terwijl de verwachting is dat dit coronavirus niet meer verdwijnt.

DOI: 10.1136/annrheumdis-2021-220597