Mens is bron van ESBL-bacteriën

Meer dan 60 procent van de besmettingen met ESBL-producerende E-coli (ESBL-EC) wordt veroorzaakt door contact met andere mensen. ESBL staat voor ‘extended-spectrum beta-lactamase’, een enzym dat antibiotica versneld afbreekt. Dat blijkt uit onderzoek van Lapo Mughini-Gras e.a. (o.a. RIVM en UMCU) gepubliceerd in The Lancet Planet Health.

Geschat wordt dat tussen de 4 en 12 procent van de patiënten die in Europa worden opgenomen in een ziekenhuis drager is van ESBL-EC. Bijna een vijfde (19%) van de besmettingen wordt opgelopen via voedsel en 8 procent door contact met huisdieren. Contact met vee en zwemmen in plassen, meren en rivieren dragen hier in veel mindere mate aan bij, zo blijkt uit de studie.

ESBL-bacteriën zijn onschadelijk zolang ze in de darmen of op de huid zitten van gezonde personen. Maar bij ernstig zieke patiënten kunnen ze een infectie veroorzaken die moeilijk te bestrijden is met antibiotica.

Het RIVM stelde al eerder vast dat mensen slechts beperkt met ESBL-bacteriën in aanraking komen via de veehouderij en door het eten van vlees. Toch blijven de transmissies vanuit niet-menselijke bronnen wel van essentieel belang. Zouden die er niet langer zijn, dan zouden ESBL-bacteriën waarschijnlijk verdwijnen uit de menselijke populatie. Daarom blijft de bekende ‘One Health’-benadering noodzakelijk en moet het huidige, strengere antibioticabeleid in de veehouderij niet veranderen.

Uit ander recent onderzoek blijkt dat dragers van ESBL-producerende Enterobacteriaceae (ESBL-E), zoals de ESBL-EC, zonder extra besmettingsrisico samen met anderen op een meerpersoonskamer kunnen worden verpleegd, mits de gebruikelijke contactisolatiemaatregelen worden toegepast. Een studie door Marjolein Kluytmans-van den Bergh e.a., uitgevoerd in zestien Nederlandse ziekenhuizen en gepubliceerd in The Lancet Infectious Diseases wijst dat uit. Besmetting van andere patiënten door dragers van ESBL-E trad op bij 4 procent (11 van 275 patiënten) als ze werden verpleegd op een eenpersoonkamer en bij 7 procent (14 van 188 patiënten) bij verpleging op een meerpersoonskamer.