‘Leer artsen duurzame praktijk voeren’

Leer artsen in hun opleiding hoe ze hun praktijk duurzaam kunnen voeren. En hoe ze hun stem kunnen laten horen in het maatschappelijk debat over mondiale milieuveranderingen. Dat zijn twee manieren om planetary health een plek in het medisch onderwijs te geven, aldus emeritus hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg Johan Mackenbach.

Mackenbach, die zich voor de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) bezighoudt met planetary health, pleitte hier vrijdag voor tijdens een congres over ‘groen zorgonderwijs’ van platform Greener. Greener ijvert ervoor om planetary health onderdeel te laten worden van medisch onderwijs, zowel in de studie geneeskunde als in medische vervolgopleidingen.

Beperkte rol in het debat

Volgens Mackenbach ‘spelen gezondheidsargumenten nog maar een beperkte rol in het debat over het verduurzamen van de samenleving’. Volgens hem moeten medici leren hoe ze hier een rol in kunnen spelen, door zich in het openbaar uit te laten over de gevolgen van klimaatverandering, lucht-, bodem- en waterverontreiniging en biodiversiteitsverlies op de menselijke gezondheid. ‘Door de gezondheidsrisico’s te benoemen, kunnen ze eraan bijdragen aan dat maatregelen worden aanvaard die bijdragen aan de maatschappelijke veranderingen die nodig zijn.’

En studenten geneeskunde en artsen in opleiding moet in hun onderwijs kennis opdoen over ‘duurzame praktijkvoering’, zodat ze als arts ‘hun eigen bijdragen aan mondiale milieuveranderingen kunnen terugbrengen’, aldus Mackenbach.

Volgens hem is het ook nodig dat er in de geneeskundige curricula kennis wordt overgedragen over de relatie tussen menselijke gezondheid en mondiale milieuveranderingen. Daarbij is het volgens hem wel zaak ‘niet dogmatisch zaken over te brengen waar de wetenschappelijke basis nog onvoldoende van is’. Over de gevolgen van klimaatverandering is volgens hem in ieder geval genoeg wetenschappelijke kennis om te kunnen stellen dat ‘hier grote bedreigingen van uitgaan en dit onderwerp een plek in onderwijs moet krijgen’. Hij ziet ook plek in het onderwijs voor kennis over de wijze waarop de geneeskunde zich moet aanpassen aan de nieuwe omstandigheden, bijvoorbeeld door te helpen de verspreiding van infectieziekten tegen te gaan.

In Nederland lijkt hiervoor de laatste maanden meer oog te zijn, gaven sprekers op het congres aan. Zo is een flink aantal geneeskundefaculteiten bezig met het opzetten van colleges over planetary health en wordt er binnen de huisartsenopleiding gekeken hoe dit onderwerp aan bod kan komen.