Kuipers wil doorbreken beroepsgeheim mogelijk maken met wetsvoorstel

Minister Kuipers van VWS is bezig met het wijzigen van een aantal wetten, om verschillende knelpunten bij het verwerken van persoonsgegevens in de gezondheidszorg en het sociaal domein op te lossen. Met een aantal van deze voorstellen wordt het medisch beroepsgeheim omzeild door een wettelijke grondslag te maken voor doorbreking daarvan.

Met de concept-Verzamelwet gegevensverwerking II wil Kuipers op twaalf heel uiteenlopende gebieden knelpunten in de verwerking van persoonsgegevens tegengaan.

Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de gegevensuitwisseling van patiënten die in het kader van de Wet zorg en dwang of de Wet forensisch zorg onvrijwillig moeten worden opgenomen in een zorginstelling. Een van de grootste knelpunten daarbij is dat, als patiënten geen toestemming geven voor het uitwisselen van gegevens zoals diagnose, indicatie en zorgbehoefte, er geen wettelijke grondslag is voor de uitwisseling van gegevens die noodzakelijk zijn voor het vroegtijdig vinden van een passende plaats in een instelling. In de toelichting bij het conceptwetsvoorstel staat dat dit wetsvoorstel betrokken zorgaanbieders en zorgverleners verplicht medische gegevens te verstrekken aan andere partijen en dat dit kan betekenen dat het medisch beroepsgeheim wordt verbroken.

Een ander punt dat Kuipers wil bereiken is dat binnen het rijksvaccinatieprogramma in de jeugdgezondheidszorg (jgz) kinderen of hun ouders geen expliciete toestemming meer hoeven te geven voor het verwerken van gepersonaliseerde vaccinatiegegevens door de jgz in het registratiesysteem van het RIVM.

Op dit moment geeft gemiddeld 10 procent geen expliciete toestemming en dat leidt ertoe dat de vaccinatiegraad minder nauwkeurig kan worden bepaald.

Ook wil Kuipers dat het RIVM beschikt over de gegevens over vervolgdiagnostiek van personen die naar aanleiding van een bevolkingsonderzoek of screening zijn doorverwezen. Daarmee kan bijvoorbeeld worden vastgelegd of er al dan niet sprake was van een foutpositieve uitslag. In de toelichting wordt gesteld dat het vragen van toestemming aan de betrokkene als grondslag voor de doorbreking van het beroepsgeheim geen wenselijke optie is, omdat er dan geen compleet beeld ontstaat en vanwege praktische bezwaren.

Met het wetsvoorstel wil Kuipers ook de gegevensverstrekking aan gemeenten, GGD’s en het CAK in verband met de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden makkelijker maken. Nu stuit dit vaak op het medisch beroepsgeheim, maar – om hulp te kunnen bieden – weegt het belang van het doorgeven van gegevens over de onverzekerde, aan de gemeente en/of de GGD, zwaarder dan het medisch beroepsgeheim, zo staat in de toelichting bij het conceptwetsvoorstel.

Andere knelpunten die Kuipers met het wetsvoorstel wil oplossen gaan onder meer over de uitwisseling van medische persoonsgegevens tussen lidstaten van de EU, en het delen van medische persoonsgegevens met toezichthoudende comités die de bevoegdheid hebben verdragsstaten te bezoeken om personen die van hun vrijheid zijn beroofd te beschermen tegen foltering en onmenselijke of vernederende behandeling. Ook gaat het bijvoorbeeld over het toegang verlenen tot het medisch dossier van patiënten aan gemachtigden, zoals ouders, curatoren of mentoren en het verwerken van gegevens van contactpersonen.

Het conceptwetsvoorstel is sinds woensdag open voor consultatie. Organisaties en personen die er hun mening over willen geven, kunnen tot 15 februari reageren.