Keuzehulp helpt mannen bij afweging PSA te testen

In hoeverre wegen de voordelen van een PSA-test op tegen de nadelen? Screening bij prostaatkanker is al langer onderwerp van discussie. Weloverwogen besluitvorming is van groot belang, vandaar dat een keuzehulp voor huisartsen en patiënten is gelanceerd.

De incidentie van prostaatkanker in Nederland neemt toe, terwijl de sterfte aan prostaatkanker nauwelijks stijgt. Jaarlijks overlijden in Nederland bijna drieduizend mannen aan uitgezaaide prostaatkanker. Deze toename in incidentie is vooral het gevolg van een toename in screening door middel van een PSA-test. Er wordt daardoor steeds vaker prostaatkanker gevonden, maar dit betreft meestal een weinig agressieve vorm waar mannen niet aan dood zullen gaan.

De PSA-test kan dus naast vroege opsporing van prostaatkanker leiden tot overdiagnose en overbehandeling. Er zijn voor- en nadelen aan deze test, stellen Nijmeegse onderzoekers. Om een betere individuele afweging te maken, is een nieuwe keuzehulp ontwikkeld die patiënten en huisartsen ondersteunt in de afweging om het PSA al dan niet te bepalen.

De keuzehulp, beschikbaar via Thuisarts.nl, is opgesteld door de onderzoekers en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) in samenwerking met mannen uit de doelgroep, huisartsen en urologen. Voorafgaand aan de introductie, afgelopen december, is de eerste versie getest in een pilotstudie van Radboudumc en het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) onder 61 huisartsen en 156 patiënten uit de regio Nijmegen/Boxmeer. Uit vragenlijsten bleek dat de patiënten tevreden zijn over de keuzehulp. Het leidde tot meer kennis, concluderen Rik Somford, uroloog in CWZ Nijmegen, en Julia van Tol-Geerdink, onderzoeker in het Radboudumc, die het onderzoek verrichten.

Bovendien bleek dat mannen met keuzehulp meer duidelijkheid hebben over de afweging tussen voor- en nadelen en over wat voor hen persoonlijk belangrijk is. Van de keuzehulpgebruikers gaf driekwart aan dat de keuzehulp hen veel of zelfs heel veel heeft geholpen om hun voorkeur te bepalen. De keuzehulp leidde er ook toe dat minder mensen hun verzoek tot PSA-bepaling doorzetten. Dat aantal nam af van 72 naar 42%.