Laatste nieuws
Blog

Iedere dokter een coach?

5 reacties

‘Het hoogste goed van een opleiding is jezelf beter leren kennen’, zei mijn opleider sportgeneeskunde Gee van Enst ooit tegen me. Ik vond het nogal individualistisch en egoïstisch bekeken destijds, want we waren er toch om de patiënt te dienen, het ging toch niet om mij? Maar hij had uiteraard groot gelijk. Want om de patiënt goed te kunnen dienen, moet je eerste jezelf wel kunnen doorgronden natuurlijk. Maar zo ‘natuurlijk’ was dat niet, toentertijd.

Niet veel later vroeg ik namelijk aan een supervisor of ik niet een coach of psycholoog kon consulteren omdat ik nogal worstelde met de positie van de sportgeneeskunde binnen de gezondheidszorg en die van mijzelf in het bijzonder, waarop hij antwoorde: ‘Een coach? Je bent toch niet ziek of zo? Nee joh, gewoon zelf doen, even doorzetten nu, dat slijt vanzelf. En vooral doen, niet twijfelen, dat helpt. Man, we hebben het mooiste beroep van de wereld, dokter zijn!’

En zo is het ook, en veel slijt. Met je hoofd schudden en doorharken is een weg. Maar niet altijd. Ik kan me niet herinneren ooit op voorhand mentale begeleiding aangeboden te hebben gekregen tijdens mijn opleiding. Terwijl er natuurlijk alle aanleiding voor was.

In mijn opleiding tot sportarts en revalidatiearts werd ik ieder halfjaar of jaar geconfronteerd met een nieuwe setting met nieuwe collega’s. En in die setting was ik steevast de dokter met de minste ervaring, de minste kennis en de minste kunde. Uit de comfortzone dus, iedere keer weer. Ik leerde snel en ontwikkelde me door vallen en opstaan, door zelf te doen, door gestuurd te worden, en door zelf feedback op te zoeken, te vragen, maar dan iets uitgebreider dan het vroeger veel gebezigde ‘naar links, of naar rechts’. Het meeste leerde ik door te zien hoe rolmodellen het doen – met afstand de beste manier van leren. Maar directe coaching of een keer positieve feedback om te groeien als mens, ik had het graag gehad. Natuurlijk, je moet een coachingvraag hebben, zal iedere coach of trainer tegen je zeggen. Maar als je niet geleerd hebt stil te staan of te reflecteren, dan komt er gewoon geen coachingvraag. Omdat de trein daar in die opleiding en helaas ook zeker daarna wel doordendert. Dus ook als je je goed voelt, moet je op zoek gaan naar het waarom daarvan. ‘Het dak dichten als de zon schijnt’, onze aannemer zei het altijd al.

In mijn leven ben ik een aantal keren tegen een muur gelopen, waarbij ik wel hulp moest zoeken bij professionals. Tijdens mijn opleiding sportgeneeskunde, omdat ik een in transitie was van een twijfelloze twintiger naar een dolende dertiger. Ik trof een huisarts als coach, heel comfortabel. De gesprekken gaven me inzicht en richting, ik besloot te switchen naar de revalidatiegeneeskunde. Nooit spijt van gehad. Waarom niet? Omdat ik het goed doordacht en doorsproken had. Met Jan en alleman, maar vooral met deze onafhankelijke professional.

Later heb ik nog verder moeten uitreiken naar professionals toen het leven ons te grote vraagstukken had opgelegd om zelf te beantwoorden. Rondom het verlies van onze beide zoons kon ik op enig moment niet meer voor- of achteruit. Hierbij was de begeleiding voor mij als werknemer in de zorg verre van optimaal. Onvergelijkbaar bijvoorbeeld met de begeleiding die mijn vrouw kreeg van haar werkgever Heineken. Bij een bedrijf als Heineken geldt namelijk ‘persoonlijke ontwikkeling’ als leidraad voor je carrière en niet ‘groeien door ervaring op te doen en te overleven’, zoals in de zorg.

Terwijl dat hand in hand moet gaan, vooral omdat je als dokter voortdurend met de poten in de klei staat. En over leven, ziekte, verlies en dood beschikt en er voortdurend een beroep op jou als mens wordt gedaan. Dat vraagt nogal wat competenties en vooral zelfkennis. Dit lukt niet alleen met vallen en weer opstaan.

Uiteindelijk moet je het zelf doen, daar is niets aan gelogen. Maar een helpende hand om inzicht te krijgen in wie jij bent en hoe jij de dingen doet, het is een must.

Ik heb veel collega’s zich zien afsluiten als mens als reactie op die overweldigende omgeving. Waarbij dan soms het onvermijdelijke doek valt: burn-out, overbelast, overprikkeld, somber, depressief, het vlammetje wil maar niet meer flakkeren.

Het gaat er veel over de laatste tijd en dat baart me zoveel zorgen dat ik deze podcastserie ben gestart. Ikzelf heb altijd meer vrees voor een bore-out gehad, vandaar waarschijnlijk al die strapatsen om maar in beweging te blijven. Waarbij ik plat op mijn snufferd ben gevallen. Ook een methode om stil te staan natuurlijk, alleen niet zo volwassen wellicht?

Maar laat ik helder zijn. Op de vraag ‘Een coach? Je bent toch niet ziek of zo?’ had ik destijds graag geantwoord: ‘Nee collega, het is juist om te voorkomen dat ik ziek word!’

Dus vraag ik bij deze: iedere dokter een coach? Luister naar het antwoord in de nieuwste aflevering van KopCast van geluk spreken met Ilse Ganzenboom, oprichter van ‘De Hele dokter’ en auteur van de het boek Wordt een gelukkige dokter.

Luister de afleving van Kopcast - Van geluk spreken

Meer van Casper van Koppenhagen

  • Casper van Koppenhagen

    Casper van Koppenhagen is revalidatiearts op de afdeling Rijndam Revalidatie van het Erasmus MC en sportarts np en auteur van de boeken Ik had je gedacht mijn kind en Bram Breedveld, Spits van Oranje.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A.P. Risselada

    Reumatoloog, Warnsveld

    Helemaal mee eens! Iedere topsporter heeft een coach. Het is een teken van je professionaliteit serieus nemen.

  • M. Kromkamp

    psychiater, Utrecht

    Helemaal eens Casper! Bij Coaches voor Medici (zie coachesvoormedici.nl) zijn goede coaches te vinden die zelf ook arts zijn en een gedegen coachingsopleiding hebben gedaan. En zij mogen accreditatie punten geven voor supervisie/intervisie trajecten!... Aanrader!

  • F.B. van de Weg

    Revalidatiearts, Goes

    Practice what you preach. Er is een kloof zo groot als de Grand Canyon tussen datgene wat wij patiënten adviseren (grenzen stellen, keuzes maken, evenwicht tussen belasting en belastbaarheid...) En hoe wij zelf roofbouw plegen op onze eigen fysieke e...n mentale gezondheid. Niet iedereen natuurlijk, maar ik zie het toch nog dagelijks om me heen. Even snel in de "lunch" een frikandelbroodje wegwerken, 's avonds lekker vergaderen, daarna in de file op de A 28. Morgen weer een dag..
    Mijn organisatie heeft nu geïnvesteerd in een leergang medisch leiderschap van één jaar voor alle dokters. Hierin besloten ligt ook een individueel coaching traject, met vooraf duidelijk gestelde doelen.
    Misschien is er dus toch enige progressie van inzicht, Casper!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.