Laatste nieuws
Wetenschap

Hart heeft na euthanasie voldoende kwaliteit voor transplantatie

Plaats een reactie
Getty images
Getty images

Mensen die sterven door euthanasie doneren soms hun organen. Maar niet het hart, want in Nederland kunnen alleen hersendode mensen met hartslag dit afstaan. In het UMCG toonden artsen aan dat een hart ook na circulatiestop door euthanasie bruikbaar is voor transplantatie.

Nederland kent twee vormen van orgaandonatie: de levende donatie, bijvoorbeeld iemand die een nier afstaat, en de overleden donatie. Die laatste groep is in te delen in wat tegenwoordig donation after circulatory death (DCD) heet en donation after brain death (DBD), bijvoorbeeld bij ernstig hersenletsel na een motorongeluk. Vroeger werd aan deze groepen gerefereerd als wel of niet heart-beating. Beide groepen kunnen organen als longen, nieren, lever en pancreas doneren, maar alleen de mensen die hersendood met circulatie de ok opgaan, kunnen ook hun hart afstaan (DBD).

10 procent potentieel donor

Anesthesioloog in opleiding Jan Bollen schreef mee aan het artikel in Transplantation Direct. Hij promoveerde in 2019 op orgaandonatie na euthanasie. Dit is de categorie donation after circulatory death, dus wat Nederland betreft: wel de organen, niet het hart. Driekwart van de mensen die euthanasie ondergaan, kan niet doneren omdat oncologie in de weg zit. Maar 10 procent van de jaarlijks ruim zesduizend mensen is potentieel donor. Bijvoorbeeld patiënten met ALS, MS en andere spierziekten. Tot december 2020 waren er al 72 orgaandonatieprocedures na euthanasie, zegt Bollen. ‘Daar is een hart geweest dat gedoneerd had kunnen worden, wat niet is gebeurd, hoewel die wens soms vurig leeft bij de donor. Soms vragen patiënten hun hart te mogen doneren onder anesthesie in plaats van euthanasie te ondergaan. Maar dat kan niet met de huidige wetgeving.’

Ethisch beladen

In Australië en Engeland is harttransplantatie na circulatiestop al ingeburgerd, in Nederland ligt het in het verschiet. Maar in die landen is euthanasie niet toegestaan. Anios cardiothoracale chirurgie Vincent van Suylen vroeg toestemming om voor onderzoek tweemaal een hart uit te nemen na euthanasie. In het UMCG onderzochten de auteurs met een perfusiemachine twee harten die na euthanasie waren gedoneerd. Van Suylen en Bollen publiceerden met anderen eind februari in Transplantation Direct dat de tot stilstand gekomen gedoneerde harten geschikt zijn voor transplantatie. De richtlijn Orgaandonatie na euthanasie stelt nu dat donatie van het hart ‘(nog) niet mogelijk’ is, maar aan de kwaliteit van het hart na uitname zal het dus niet liggen. Het is wel een uitdaging, zegt Bollen, ‘omdat het hart altijd wat ischemie oploopt. Daarbij is het ethisch beladen. Je moet aan de familie gaan uitleggen dat iemand is overleden omdat zijn hart is gestopt met kloppen, maar vervolgens wordt het hart gebruikt om iemand anders te laten functioneren.’

Laatste wens

Orgaandonatie na euthanasie ligt sowieso gevoelig, weet Bollen. ‘Het is belangrijk voor een autonome beslissing dat het verzoek van de patiënt komt.’ Hij benadrukt dat dit geen procedure is om de wachtlijst voor transplantatie te verkorten. ‘Het gaat om de laatste wens van de patiënt die euthanasie krijgt. En het is zeer mooi dat patiënten eraan willen bijdragen om de wachtlijst te verkorten. Zij komen extra naar het ziekenhuis om onderzoeken te ondergaan die eigenlijk niet in het belang van henzelf zijn. Ze kunnen niet thuis overlijden, wat de meeste mensen wel graag willen. We brengen hen na de euthanasie zo snel mogelijk naar de operatiekamer en nemen hun organen uit. Dat is dan weer belastend voor de familie die erbij is. Dit alles terwijl deze mensen ernstig lijden aan een ziekte die hen tot euthanasie drijft.’

lees ook

Nieuws euthanasie Wetenschap
  • Eva Nyst

    Eva Nyst werd geboren in Australië en groeide op in Middelburg. Ze studeerde filosofie en theologie aan de Universiteit van Amsterdam en werkte twee jaar als journalist bij De Volkskrant. Van 2001 tot 2022 was ze in dienst bij Medisch Contact. Sindsdien is zij werkzaam bij de KNMG als beleidsadviseur.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.