Genetische anti-hiv-mutatie hangt samen met vroeger overlijden

Homozygotie van de genetische variant van een eiwit dat voor hiv-resistentie zorgt, hangt samen met kortere levensduur. Tot deze conclusie komen Xinzhu Wei en Rasmus Nielsen op basis van registeronderzoek waarover zij in Nature Medicine rapporteren.

In de jaren negentig is ontdekt dat bepaalde CCR5-mutaties konden zorgen voor hiv-resistentie. CCR5 codeert voor een receptor die op bepaalde soorten witte bloedcellen voorkomt, zoals CD4-T-cellen. In afwezigheid van deze receptor kan hiv-1 de cel niet binnenkomen. Er zijn echter aanwijzingen dat er ook andere gevolgen zijn, zoals een grotere gevoeligheid voor influenza. Vorig jaar verkondigde de Chinese onderzoeker He Jiankui dat er twee baby’s waren geboren bij wie hij met behulp van CRISPR-Cas het genoom had aangepast. Hij had mutaties aangebracht in het CCR5-gen, waardoor zij volgens hem beschermd zouden zijn tegen hiv. Zijn verkondiging leidde tot veel ophef en vragen, waaronder over de gevolgen voor de kinderen op de langere termijn.

Wei en Nielsen zijn nagegaan of de aanwezigheid van CCR5-mutaties samenhangt met verschillen in mortaliteit, door gebruik te maken van de UK Biobank, waarin genotype en andere gegevens staan van meer dan 400 duizend Britten tussen 41 en 76 jaar oud. Hieruit bleek dat homozygotie van deze mutatie samengaat met eerder overlijden. Zij hadden 20 procent minder kans om 76 te worden dan heterozygoten of degenen zonder de mutatie. De onderzoekers konden niet nagaan wat de oorzaak van deze oversterfte was.

In een bijbehorend commentaar wijst Jeremy Luban erop dat de mutaties die He Jiankui aanbracht in het genoom van de baby’s zeer waarschijnlijk niet dezelfde zijn als de CCR5-mutaties die Wei en Nielsen onderzochten. Het is dus de vraag wat deze mutaties verder voor effect hebben. Het onderzoek maakt echter wel duidelijk dat mutaties aanbrengen in het menselijk genoom met grote voorzichtigheid moet gebeuren.

Nature Medicine, 2019: CCR5-∆32 is deleterious in the homozygous state in humans

The hidden cost of genetic resistance to HIV-1