Geen voortgang in debat ervaringseisen spoedzorg

Welke deskundigheid moet een arts hebben die op de SEH patiënten ontvangt en beoordeelt? Moet je deze deskundigheid uitdrukken in ervaringsjaren, zoals de Nederlandse Vereniging van SEH-artsen (NVSHA) voorstelt, of in behaalde competenties zoals de Federatie Medisch Specialisten (FMS) wil? Dat moet worden geregeld in het Kwaliteitskader Spoedzorgketen, maar de betrokken partijen komen er niet uit. Daarom houdt het Zorginstituut op 26 augustus een hoorzitting over de kwestie. Daarna zal het zijn ‘doorzettingsmacht’ gebruiken en de knoop doorhakken.

Zoals bekend beschrijven entrustable professional activities (EPA’s) de kennis, vaardigheden en attitudes die dokters nodig hebben om bepaalde activiteiten te kunnen uitvoeren. In de spoedzorg betekent dit dat een arts zelfstandig een patiënt kan resusciteren en kan starten met een behandeling. De EPA die daarover is geformuleerd, zo zei SEH-arts KNMG en NVSHA-bestuurslid David Baden eerder in Medisch Contact ‘is te minimaal, te generiek en te non-specifiek’. Hij vindt dat nog steeds: ‘Die EPA is misschien al wel haalbaar binnen twee weken, want er staan geen harde eisen in.’ Maar internist Evert-Jan de Kruijf, voorzitter van de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) bestrijdt dat: ‘Het is geen sluiproute waarbij iemand na een paar weken al competent zou zijn. Hoelang dat wél duurt, moet de praktijk uitwijzen. Zo’n EPA moet uiteraard voldoende body hebben.’

Volgens de NVSHA moet op de Spoedeisende Hulp een SEH-arts KNMG of een medisch specialist aanwezig zijn die minimaal de cursus Advanced Life Support en de cursus Advanced Pediatric Life Support heeft afgerond. Is dat niet het geval, dan moet er een arts-assistent zijn met minimaal één jaar klinische ervaring, waarvan minstens een halfjaar in een poortspecialisme of bij anesthesiologie.

Maar het dispuut draait ook nog om een ander punt. De Kruijf wijst erop dat er een verkeerd beeld bestaat van de patiëntenpopulatie die zich meldt op de SEH. ‘De echt urgente zorg omvat minder dan 10 procent van het werk; de overige 90 procent van de patiënten heeft kleine letsels of een acute verslechtering van één of meer chronische ziekten. Voor deze laatste groep patiënten is de internist bij uitstek in staat om zorg te verlenen. Omdat het vaak gaat om ouderen zal de medisch specialist met kennis van deze groep een centrale rol spelen. Dat hoeft niet per se een geriater te zijn. Gegeven het aantal beschikbare geriaters is dat ook niet mogelijk. Daarom wijzen we ook op de internist ouderengeneeskunde of op de internist die gespecialiseerd is in de acute zorg voor ouderen. Niet voor niets is in ons opleidingsplan een leerlijn Acute Geneeskunde en een leerlijn Ouderenzorg opgenomen.’

Spoedeisende zorg is teamwork, gaat De Kruijf verder. ‘Deze zorg het exclusieve domein maken van SEH-artsen – zoals in ER’s in de VS – vinden we niet ideaal.’ Duidt dat op domeinstrijd: van wie is de SEH eigenlijk? De Kruijf: ‘Dat kan best een rol spelen; we zijn per slot van rekening beroepsbelangenorganisaties. Maar uiteindelijk gaat het om de patiënt: die verdient de beste kwaliteit van zorg.’

‘Dat laatste vinden wij uiteraard ook’, zegt Baden. ‘Een systeem waarbij nooit meer een internist, een chirurg of een geriater op de SEH aanwezig is, lijkt ons zeer onwenselijk. Maar een patiënt op de SEH heeft niet alleen interne problematiek; hij of zij komt binnen met een probleem met nog onbekende oorzaak. Daarom zijn SEH-artsen juist nodig. Zij zijn bij uitstek geschikt voor de opvang van de “ongedifferentieerde” patiënt van wie we de diagnose niet kennen.’