Epstein-barrvirus belangrijke oorzaak MS

Mogelijk is het epstein-barrvirus (EBV) een van de voornaamste oorzaken van multiple sclerose (MS). Data van ruim tien miljoen Amerikaanse militaire rekruten die gedurende een periode van twintig jaar werden gevolgd, vormen de basis van deze conclusie, die Kjetil Bjornevik e.a. in Science presenteren.

De onderzoekers berekenden dat het risico op het ontwikkelen van MS bij personen die EBV-negatief waren 32 keer groter was na een EBV-infectie. 35 van de 801 MS-gevallen waren aanvankelijk EBV-seronegatief, en 34 werden besmet met EBV vóór het begin van MS. EBV-seropositiviteit was bijna alomtegenwoordig ten tijde van de ontwikkeling van MS, waarbij slechts 1 van de 801 MS-gevallen EBV-seronegatief was bij het begin van MS. De veronderstelling dat EBV een belangrijke risicofactor is voor MS is niet nieuw: eerdere analyses toonden verhoogde serumantilichamen tegen EBV aan in 99,5 procent van de MS-patiënten, tegenover 94 procent van gezonde personen.

Zo luidt grosso modo de theorie: het EBV heeft het gemunt op B-cellen die in het geval van MS met hun geactiveerde nakomelingen, plasmablasten, integrine a4 tot expressie brengen, dat hechtende eigenschappen heeft waardoor deze antilichaamproducerende cellen van het beenmerg in de perifere circulatie komen en dan door de bloed-hersenbarrière breken, waar ze hun ruïneuze werk doen.

In een commentaar noemen William Robinson en Lawrence Steinman een infectie met EBV noodzakelijk, maar niet voldoende om de ontwikkeling van MS op gang te brengen. Bijna iedereen is immers besmet met EBV, maar slechts een kleine fractie ontwikkelt MS. Andere factoren, zoals genetische gevoeligheid, zijn dus belangrijk bij de pathogenese van MS. Daarbij denken ze onder meer aan moleculaire mimicry: eiwitten in het EBV bootsen myeline-eiwitten en andere eiwitten van het centrale zenuwstelsel (CZS) na, waardoor ze auto-immuniteit induceren tegen myeline en antigenen in het CZS.

Vragen zijn er intussen te over, aldus beide commentatoren, zoals: Zou een vaccin tegen EBV beschermen tegen MS? En zouden antivirale middelen die gericht zijn op EBV een effectieve therapie bieden, vooral wanneer ze vroeg in de loop van de ziekte worden gegeven?