Laatste nieuws
Wetenschap

Effectiviteit hydroxychloroquine blijft onzekere zaak

1 reactie
REUTERS/Craig Lassig/File Photo
REUTERS/Craig Lassig/File Photo

Op 1 juni stonden er in ClinicalTrials.gov 203 trials geregistreerd naar het effect van het malariamedicijn hydroxychloroquine bij covid-19. Het gaat om onderzoek naar de profylactische werking van het medicijn (60 trials) en om onderzoek naar de mate waarin het de ziekteverschijnselen kan mitigeren of eerder herstel kan bevorderen. De reputatie van het medicijn is niet best.

Uit recente onderzoeken gepubliceerd in NEJM, JAMA en The Lancet blijkt tot dusver geen positief behandeleffect van hydroxychloroquine. Het onderzoek in The Lancet claimde zelfs extra sterfte te hebben gevonden. De WHO stopte daarop randomisatie voor een grote internationale studie naar het middel. Ook in Frankrijk en Engeland werden trials on hold gezet. Maar het artikel in The Lancet van Mandeep Mehra e.a., dat aanleiding was voor de ongerustheid, heeft inmiddels zelf het nodige rumoer veroorzaakt. The Lancet heeft gisteren een zogeheten Expression of Concern gepubliceerd; de redactie twijfelt aan de degelijkheid en betrouwbaarheid van de gebruikte data. Dat gebeurde daags na een publicatie in het Britse dagblad The Guardian, waarin de werkwijze van Surgisphere, het bedrijf dat de data aanleverde, aan de kaak werd gesteld. Medewerkers van het bedrijf zouden nauwelijks of geen wetenschappelijke achtergrond hebben.

Inmiddels heeft de WHO haar onderzoek weer hervat. En er is intussen ook weer nieuwe munitie verschenen waarmee voor- en tegenstanders van hydroxychloroquine vooruit kunnen, in alweer een gerenommeerd tijdschrift. In NEJM publiceren David Boulware e.a. deze week de resultaten van een pragmatische, placebogecontroleerde, gerandomiseerde trial waarin de profylactische werking van hydroxychloroquine tegen covid-19 is nagegaan. Ze includeerden 821 personen uit de VS en Canada, die allen blootgesteld waren geweest aan iemand die positief was getest voor SARS-CoV-2 en die covid-19 had gekregen. Geen van de deelnemers had op het moment dat ze het medicijn kregen zelf klachten. De online gerekruteerde deelnemers varieerden in leeftijd van 33 tot 50 jaar, met een mediane leeftijd van 40 jaar. Ongeveer de helft was vrouw en 66 procent van hen was gezondheidswerker. Ze hadden geen onderliggende gezondheidsproblemen. 107 deelnemers (13%) aan het onderzoek werden ziek met covidachtige klachten, maar bij slechts 3 procent was de PCR-test positief voor covid-19. De incidentie van covid-19 verschilde niet significant tussen deelnemers die hydroxychloroquine en degenen die een placebo kregen. Het middel had dus geen effect.

Maar ook deze trial roept allerlei methodologische vragen op, wat de auteurs zelf overigens ook ruiterlijk toegeven. Verder wijst commentator Myron Cohen erop dat uit dierexperimenteel onderzoek is gebleken dat preventie alleen werkt als het antivirale middel zeer kort voor of na de blootstelling wordt gegeven. Cohen: ‘In deze studie suggereert de lange vertraging tussen de waargenomen blootstelling aan SARS-CoV-2 en de start van hydroxychloroquine (≥3 dagen bij de meeste deelnemers) dat eerder werd gekeken naar het voorkómen van progressie van covid-19 dan naar preventie van een SARS-CoV-2-infectie.’ Of het al dan niet als profylacticum werkt, is daarom nog steeds geen uitgemaakte zaak, aldus Cohen. Positief punt: Boulware e.a. vonden slechts milde bijwerkingen van hydroxychloroquine.

Overzicht van onderzoeken mbt hydroxychloroquine (NtvG)


Lees ook

Wetenschap coronavirus covid-19
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • M.Sabraoui

    SEH arts KNMG, Hardenberg

    Ik kan me goed vinden in de commentaar van Myron Cohen dat preventie alleen werkt als het antivirale middel zeer kort voor of na de blootstelling aan SARS-CoV-2 wordt gegeven. Hierbij kan ik toevoegen dat uit klinische observatie in Afrikaanse la...nden zoals Marokko , Senegal en Algerije waar ( Hydroxy) Chloroquine (HC) standaard gebruikt werd bleek dat de mortaliteit lager is in vergelijking met veel landen.
    In die landen werd direct gestart met HC zodra de patiënt hoog verdenking op COVID 19 heeft of RT-PCR COVID 19 positief is. Mocht de RT-PCR later negatief zijn dan werd HC gestopt.
    Het aantal doden op 28/05/2020 waren respectievelijk 39 in Senegal, 202 in Marokko en 623 in Algerije . Volgens professor Moussa Seydi infectioloog uit Senegal waren geen doden door HC geregistreerd.
    Er kan voorzichtig geconstateerd op basis van deze gegevens dat HC theoretisch alleen in het begin stadium van de ziekte of bij asymptomatische positieve patiënten werkt.
    De late behandeling ( tweede week) heeft nog geen effect getoond volgens literatuur. Mogelijk is dit ten gevolge van het ontstaan van inflammatory storm of doordat de patiënt de infectie al zelf geklaard heeft.
    Meer onderzoeken zijn hiervoor nodig voor evidence based practice .

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.