Effect van mirtazapine als slaapmiddel niet aangetoond
3 reactiesArtsen zouden mirtazapine niet als slaapmiddel moeten voorschrijven, want er is geen degelijk bewijs dat het effectief is voor deze indicatie. Dit schrijft Marielle Nieuwhof in het GeBu.
Aanleiding voor het artikel is de waarneming dat het tetracyclisch antidepressivum mirtazapine vrij vaak in een lage dosering (eenmaal daags 15 mg of minder) wordt voorgeschreven. Dat zou mogelijk duiden op offlabelgebruik als slaapmiddel, in plaats van als antidepressivum. Hiervoor zouden artsen mogelijk kiezen, omdat mirtazapine wordt vergoed, in tegenstelling tot benzodiazepines. Ook is het middel minder verslavend.
Nieuwhof wijst erop dat er te weinig bewijs uit gerandomiseerd onderzoek is dat mirtazapine bij slapeloosheid beter werkt dan placebo. Er is wel onderzoek naar de werkzaamheid bij slapeloosheid bij patiënten met depressie, maar daarbij is niet vergeleken met placebo of benzodiazepines. Ook voor deze indicatie staat niet buiten kijf dat mirtazapine de eerste keuze is. Zeker gezien de bijwerkingen die het middel heeft, en de invloed die het heeft op de rijvaardigheid, is terughoudendheid bij dit offlabelgebruik dus op zijn plek.
Lees ook
Atta van Westreenen
co-assistent, Tilburg
Het zou inderdaad wel heel erg vreemd zijn om dan nu te staken met de mirtazapine, tot er onderzoek naar is gedaan, om vervolgens (vermoedelijk, zowel op basis van de ervaringen als de evidente antihistaminerge activiteit en bekende bijwerking slaper...igheid van deze activiteit) te concluderen dat de praktijk wel gelijk had. En in de tussentijd dus een berg benzoverslavingen te hebben achtergelaten.
Uiteraard is er niets tegen een degelijk wetenschappelijk onderzoek op tegen, maar voor terughoudendheid pleiten waar de praktijk gelukkig mee is zonder duidelijke reden anders dan absentie van bewijs of duidelijke logica, is bijzonder.
Jan Keppel Hesselink
pijnarts, Bosch en Duin
Dit is een super boeiende discussie. Drs Nieuwhof van het Gebu als hardliner van de EBM partyline versus collega de Wit als practice evidenced based psychiater en spreekbuis van patienten.
Even op een rijtje - het GeBu doet haar bekende dingetje en ...haalt 'niet-bewezen' eigenlijk door elkaar met 'bewezen-niet'. Of althans wekt die suggestie. Dat doet het GeBu eigelijk altijd. het GeBu is de spreekbuis van de klassieke resultaten van grote (zinloze) registratie studie en de meta-analyses ervan (Rubish in Rubish uit). Die laten immers altijd zien binnen het gebied van de CNS indicaties dat de NNT teleurstellend is een de NNH een dingetje.
Steeds meer artsen zien de discrepantie van de EBM aanpak en wat echt in de praktijk gebeurd. Als we serieus zijn met 'de patient centraal' laten we de boel dan na 30 jaar maar eens opschudden en omkeren. Het is echt de hoogste tijd met een practice based medicine, die wijze beslissingen neemt. Zoals het voorschrijven van laag gedoseerde mirtazepine, als het alternatief een langdurend gebruik van een benzo is....
Belerend roepen dat dit onbewezen off-label use is, lijkt me totaal achterhaald. Een relict van het schrijfgedrag van auteurs die een fossiele benadering volgens het GeBu voorstaan. Hebben ze daar nu nog niet Chalmers gelezen?
de Wit
, psychiater
Mijn overtuiging is dat die 1 miljoen antidepressiva gebruikers grotendeels dit middel gebruiken en dit a.d. dus gebruiken als slaapmiddel. De laatste 20 jaar schrijf ik dit als slaapmiddel voor en met mij vele andere huisartsen/ psychiaters/ verslav...ingsartsen met bevredigend resultaat. [ volgens patienten dus]. Alleen gewichtstoename is een reden om te stoppen en niet de sufheid.
Het niet- verslavende aspect verklaart de populariteit bij de voorschrijvende artsen.