Dertig cellen vrijgemaakt voor eventuele coronabesmette gevangenen

Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van huisarts voor justitie Bram Homan.

Een verrijdbare stalen plaat, met daarin plexiglas luikjes op verschillende hoogtes om longen te kunnen beluisteren of temperatuur op te meten. Die hebben gedetineerden in de penitentiaire inrichting (p.i.) in Zwolle afgelopen tijd gemaakt tijdens hun dagbesteding. In het geval van een coronabesmetting kan huisarts Bram Homan daarmee makkelijker medisch onderzoek op cel uitvoeren op een corona-afdeling,  zonder het risico dat hij of de gedetineerde besmet raakt met corona. De plaat wordt dan op de plek van een celdeur geschoven. 

Homan werkt één dag in de week in een reguliere huisartsenpraktijk in Utrecht, is daarnaast medisch manager bij huisartsendienst  FMMU/medTzorg én werkt twee dagen in de week als huisarts in de Zwolse p.i. Daar levert hij als één van de drie artsen binnen de medische dienst eerstelijnszorg aan de circa vierhonderd mannen en vrouwen die in de instelling verblijven. In deze p.i. is ook een penitentiair psychiatrisch centrum (ppc) voor forensisch-psychiatrisch gedetineerden. 

‘Het advies van de begindagen van corona om zoveel mogelijk thuis te blijven, was lastig. Want wat is thuis voor een gedetineerde? Is dat op cel blijven? Binnen p.i.’s hebben mensen activiteiten buiten hun cel, om sociaal contact te hebben en psychisch actief te blijven. Forensisch-psychiatrische gedetineerden kunnen wegzakken in hun psychiatrische ziekte als je ze alleen op cel houdt’, schetst Homan de dillema’s. ‘We hebben de middenweg bewandeld tussen je strikt aan de coronaregels houden en het humane aspect in de gaten houden.’ 

Zo is het normale dagbestedingsprogramma, waarbij gedetineerden arbeid verrichten, nu meer ingeperkt. ‘Er moet nu meer afstand in acht worden genomen. Daardoor kunnen minder mensen tegelijk aan de slag en zitten mensen toch meer uren op cel’, aldus Homan. Justitie tuigde een landelijk expertteam op, met ook artsen erin, dat nadacht hoe te handelen binnen justitiële instellingen. ‘De richtlijnen van dat team volgen wij.’ Zo werd de bezoekregeling stopgezet. 

In Zwolle zijn er gedetineerden die alleen of met zijn tweeën op cel zitten. ‘Die laatsten beschouwen we als huishouden en zij kunnen gezamenlijk aan dagbesteding deelnemen’, aldus Homan. Gedetineerden met coronaklachten worden afgezonderd, ook omdat er nog beperkte testmogelijkheden zijn. ‘Zij verrichten de werkzaamheden in hun eentje met een bewaker erbij. En zijn meer op cel. We doen dagelijks vitale controles. Als ze 24 uur klachtenvrij zijn, mogen ze weer meedoen aan het normale programma.’ 

Er werd een vleugel met dertig cellen vrijgemaakt om eventuele coronabesmette gevangenen in onder te brengen. ‘Met het idee dat, als corona hier uitbreekt, het meteen goed uitbreekt omdat mensen dicht op elkaar zitten.’ De gewone huisartsenzorg binnen de p.i. doet Homan nu zoveel mogelijk telefonisch. ‘Dan bel ik naar een afdeling om iemand te woord te staan. Zo kun je toch veel bereiken. Voorlopig blijven we dat zo doen.’ 

Tot nu toe hebben de maatregelen effect: in de Zwolse p.i. is nog niemand positief op corona getest. ‘Daar ben ik heel blij mee. Maar het blijft toch spannend of de eerste komt.’