De stem van de dokter

In het stemhokje denk ik terug aan het afgelopen jaar. Een jaar waarin we als medisch specialisten leiderschap hebben getoond. Een jaar waarin we onmisbaar bleken en hebben aangetoond hoe goed we in een crisis onder hoge druk samen de best mogelijke zorg geven aan elke patiënt.

Maar het was ook een jaar van verdriet, van loslaten en van onzekerheid over de toekomst. Het is bijna onmogelijk om de balans op te maken van één jaar coronacrisis. Toch kijk ik met gepaste trots terug op de rol van medisch specialisten in deze crisis. Maar ik maak me tegelijk ook zorgen over wat ik nu zie.

Er is een groeiend tekort aan medisch personeel, met name verpleegkundigen, operatie- en anesthesieassistenten. En ook jonge medisch specialisten hebben moeite om een (vaste) ­aanstelling te krijgen. Het werk wordt steeds zwaarder, de zorg voor patiënten complexer, de administratieve lastendruk hoger en zo lopen we steeds vaker tegen grenzen aan. Steeds meer collega’s kampen met een burn-out.

Nu de verkiezingen achter de rug zijn, starten de onderhandelingen voor het nieuw te vormen kabinet. De Federatie Medisch Specialisten heeft in een peiling gevraagd wat de boodschap van medisch specialisten is aan de politiek. Uit de reacties van de ruim negenhonderd collega’s blijkt dat er grote zorgen zijn over de behoefte van buitenaf om het werk van de dokters te controleren en te beheersen. Door bijvoorbeeld de bemoeienis van zorg­verzekeraars, de ­overheid en instituten zoals de NZa en het ­Zorginstituut.

92 procent van de medisch specialisten vindt dat de bureaucratisering en institutionalisering moet worden teruggedrongen. 87 procent vindt dat de administratielast gehalveerd moet worden. ‘De administratielast moet verminderen, zodat we kunnen doen waar we goed in zijn. Zorg verlenen,’ geeft een cardioloog aan. ­‘Relatieve buitenstaanders denken met afvinklijstjes en controlesystemen waarde te creëren. Dat is een illusie, waarvan vooral zorgverleners en patiënten de schade ondervinden,’ aldus een intensivist.

‘Creëer na een onstuimige tijd geen nieuwe chaos’

Ik vond het mooi om te zien dat alle politieke partijen tijdens het Grote Zorgdebat het erover eens waren dat we af moeten van de administratielast. Ook meer vertrouwen geven aan de zorgprofessional werd door verschillende politieke partijen genoemd. Mooie woorden, maar ik vind het onbegrijpelijk dat er tegelijkertijd aangestuurd wordt op grote stelselwijzigingen, zoals bijvoorbeeld alle medisch specialisten in loondienst. Welk probleem lossen we daarmee op? Medisch specialisten uitten in de peiling hun zorgen over het wegnemen van de vrije keuze om in dienstverband of als vrijgevestigd medisch specialist te kunnen werken. ‘Ik heb zowel in loondienst als vrijgevestigd gewerkt. De verschillen zijn niet groot, de uitwerkingen wel. De zorg zal waarschijnlijk duurder worden indien allen in loondienst zijn,’ zegt een medisch specialist. Een ander geeft aan; ­‘Creëer na een onstuimige tijd geen nieuwe chaos door nieuwe maatregelen maar zorg voor rust, financiële ruimte en herstel.’

Mijn boodschap aan het volgende kabinet is: Maak de stem van de dokter richtinggevend in het zorgbeleid. Dring bureaucratisering en institutionalisering terug en halveer de administratielast. Geef dokters het vertrouwen, zoals u dat ook in de crisis hebt gedaan. Zorg dat ons werk wordt gefaciliteerd en rem ons niet af met wet- en regelgeving. Geef dokters de ruimte om voor de patiënt het beste te doen.